بررسي اثر نوسانات ارزي بر الگوي صادراتي ايران (رهيافت غير خطي، ماركف-سويچينگ)

The Effects of Exchange Rate Fluctuations on the Exports Patterns of Iran

اثر نوسانات نرخ ارز بر اقتصاد همواره از بزرگ ترين دغدغه هايي است كه بعد از معرفي سيستم نرخ ارز شناور به وجود آمد. اين نوسانات منجر به بالا رفتن نااطميناني نسبت به نرخ ارز و در نتيجه ايجاد اختلال در جريان تجارت مي-شود. نوسانات نـرخ ارز باعث افـزايش ريسك سرمايه گذاري در اقتصاد شده كه اين نااطميناني منجر به خروج نهادهاي ريسك گريز مي شود و همواره ثبات و آرامش ساير بخش هاي اقتصادي را نيز تحت الشعاع خود قرار مي دهد. از اين جهت بررسي آثار اين نوسانات بر بخش تجارت همواره مورد توجه كارشناسان اقتصادي بوده است. از آن جايي-كه در بسياري از مطالعات اثر نوسانات نرخ ارز را بر كل صادرات در ايران مورد بررسي قرار داده شده است، الزاماً آثار اين نوسانات بر بخش هاي صادراتي خاص مشخص نمي شود از اين جهت هدف اين مطالعه بررسي اثر نوسان نرخ ارز بر صادرات بخش هاي مختلف در ايران طي دوره ي زماني 1390:2-1380:1 و با استفاده از رهيافت غيرخطي ماركف-سويچينگ مي باشد كه تغييرات رخ داده در الگوي صادراتي و سهم بخش هاي مختلف از كل صادرات را به-خوبي شناسايي مي كند. نتايج حاكي از اثر متفاوت شوك هاي ارزي بر صادرات بخش هاي مختلف است كه نشان مي دهد در طول دوره ي بحران مالي صادرات 5 بخش مورد بررسي از افزايش قابل توجهي برخوردار بوده است. با اين-حال كم توجهي سياست گذاران به صادرات غيرصنعتي، روند صادرات اين بخش ها را آسيب پذيرتر و پرنوسان تر كرده است.

Since the collapse of Bretton Woods system and emergence of floating exchange rate regime, the world economy has been exposed to a higher uncertainty associated with greater foreign exchange rate fluctuations and volatility which could disturb world trade flow. Among different sectors of Iranian economy, the non-oil exports of Iran seem to react more to these fluctuations. The impact of exchange rate shocks on Iranian exports as an aggregate have been evaluated by previous studies. As a case study, the main objective of this study has been to investigate the effects of exchange rate shocks on the exports of different sectors of Iranian economy over 2002-2011 using a nonlinear Markov-Switching model. The empirical results suggest that the exchange rate shocks have changed the pattern of overall exports as well as export shares of the various segments of Iranian economy. The main conclusion reveals that the sectorial exports have responded differently to the exchange rate shocks. Moreover, despite positive effects of the exchange rate volatility on the exports of 5 sectors under study by the world financial crisis, the lack of attention to the non-oil exports by the policy makers has led to vulnerability of these sectors to the volatility.