روش‌شناسي مطالعات منظر شهري در گردشگري

A Methodology for Urban Landscape Studies in Tourism

در سال‌هاي اخير نقشي كه منظر شهري در جذب گردشگر دارد، مورد توجه پژوهشگران حوزه‌ي گردشگري و برنامه‌ريزي شهري برخي كشورها به‌خصوص كشورهاي پيشرفته كه داراي پيش‌زمينه‌هاي توسعه‌ي گردشگري شهري هستند، قرار گرفته است. پژوهش حاضر فتح بابي است در مسير تاكيد بر اهميت گردشگري شهري و نقشي كه منظر شهري مي‌تواند در جذب گردشگر و رونق گردشگري شهري داشته باشد. با توجه به اينكه پژوهش‌هاي حوزه‌ي گردشگري شهري داراي واگرايي روش‌شناختي بوده است و از سويي تاكيد بر نقش منظر شهري در گردشگري شهري در پژوهش‌ها كمتر به چشم خورده است، در اين مقاله بر آن بوده‌ايم كه با مطالعه‌ي جديد‌ترين ادبيات علمي در اين حوزه، با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و مطالعات اسنادي، بر وجوه اهميت نقش منظر شهري در گردشگري شهري تاكيد كنيم و مناسب‌ترين روش‌ها و ابزارها را براي مطالعه‌ي نقش منظر شهري در گردشگري شهري معرفي نماييم. نتايج حاصل، گوياي اين مطلب است كه به دليل تاثيري كه منظر شهري بر تصوير ذهني گردشگران از شهر، تصميم به بازديد از مكان‌هاي گردشگري، پياده‌روي و پرسه‌ي گردشگران در شهر، تجربه‌ي گردشگران و نيز ارتباط گردشگران با مكان دارد، در مطالعات گردشگري شهري داراي اهميت فراواني است. همچنين اين مقاله روشن مي‌سازد كه در مطالعات درباره‌ي منظر شهري و نقشي كه در گردشگري شهري ايفا مي‌كند، كاربرد روش‌هاي كيفي ارجح است و استفاده از ابزارهاي تركيبي مشاهده، مصاحبه و عكس تحقيقات را با نتايج مطلوب‌تري همراه مي‌سازد؛ زيرا هم منظر شهري و هم گردشگري شهري ابعاد و ظرافت‌هاي خاصي دارند و پژوهش‌هاي اين حوزه در چارچوب روش‌هاي كمي و ابزار پرسشنامه به پاسخ مناسب دست نمي‌يابد.

In recent years, the role of urban landscape in producing more tourism revenue has been considered by researchers in the field of tourism and urban planning, especially in developed countries as pioneers of urban tourism development. Current research is a start for emphasizing urban tourism and its role in attracting more tourists and flourishing urban tourism. Research methodologies in this area had divergence of approach and the role of urban landscape in urban tourism has not been emphasized. This paper is an attempt to study the most current scientific literature in this area and present the result of their analysis in a descriptive, analytic, and documentary. The goal was to present the most suitable methods and tools for studying the role of urban tourism in urban tourism. The result is that urban landscape has impacts on the mental image of tourists, their experience, and tourists’ relation with location. The results of study also show that the applications of qualitative methods are preferred. Using observational methods, interview, and picture provides more desirable results. Urban landscape and urban tourism have different dimensions that can be studied by these methods. Usually quantitative methods and questioners do not provide suitable responses.