تحليل كاركردي گردشگري مذهبي در ايران

Functional Analysis of Religious Tourism in Iran

گردشگري مذهبي به عنوان يكي از اشكال گردشگري، از جمله پررونق ترين گردشگري ها در زمان حاضر است. بررسي پيشينه ي مطالعات در اين زمينه نشان مي دهد كه گردشگري مذهبي پيامدهاي متنوعي دارد. به همين منظور در اين مقاله با استفاده از روش فراتحليل و با تاكيد بر نظريه‌ي كاركردگرايي پارسونز به بررسي گردشگري مذهبي و كاركردهاي مثبت و منفي آن در جامعه‌ي ايراني پرداخته شد. با توجه به نظريه‌ي پارسونز، اثرات گردشگري مذهبي به چهار بخش اقتصادي، سياستي و برنامه اي، اجتماعي و فرهنگي قابل تقسيم است. نتايج تحقيق، بيانگر آن است كه در خرده‌نظام زيستي، گردشگري مذهبي موجب بهبود زيرساخت هاي اساسي در منطقه، ايجاد اشتغال، افزايش درآمدها و بهبود اقتصادي شهرهاي پذيراي گردشگري مي شود. در خرده‌نظام شخصيتي، تاثير گردشگري مذهبي بر برنامه ها و سياست ها به صورت دوطرفه و دوجانبه است؛ يعني برخي اوقات افزايش گردشگري مذهبي با اتفاقات مربوط به آن منجر به تصويب برنامه و اعمال سياستي مي شود و در برخي اوقات برنامه هايي براي افزايش ميزان گردشگر و به‌خصوص گردشگر مذهبي تصويب مي گردد. گردشگري مذهبي بر خرده‌نظام اجتماعي با افزايش كيفيت زندگي، بالا-رفتن امكانات رفاهي و افزايش انسجام اجتماعي تاثيرگذار است. در نهايت، انرژي حاصل از گردشگري به خرده‌نظام فرهنگي مي رسد كه در اينجا خرده‌نظام فرهنگي خودش را با پديده‌ي انتقال و اشتراك فرهنگي و حفظ ارزش ها نشان مي دهد.

Tourism as a phenomenon is constantly pushing its frontier forward, expanding its importance and involving more people globally. It is now world’s largest industry and as a multifaceted industry, it consists of various components and types. Before the First World War, and according to social class, there was no possibility of separating its different types. But nowadays, due to such various factors as time, place, motive and purpose, its different segmentations are also taken into consideration. The factors just made mention of are defined and classified in terms of time, place, citizenship, and especially incentive travel. Among all the forms of tourism, religious tourism in some countries is more important. This type of tourism is one of the most common forms of tourism around the world and its history is linked to centuries ago; it generally consists of travels and visits in which the main purpose is religious experience. Based on Iranʹs capabilities in tourist attractions and especially religious tourist attractions and because of its cultural and economic importance there is a huge potential for religious tourism. Hence, the current paper intends to study the consequences and functions of this phenomenon. This research is based on this question: What are the positive and negative implications of religious tourism in economic, social, cultural, and political areas?