مدل منطقه‌اي رواناب سالانه با تاكيد بر نقش پراكنش زماني بارندگي و ميزان مصارف آب در زير حوزه‌هاي رودخانه قزل‌اوزن

Regional Model of Annual Runoff with the Emphasize on the Time Distribution ofRainfall and the Amount of Water Utilization in Ghezelozan Sub-Basins

شناخت دقيق عوامل دخيل و تاثيرگذار در فرآيندهاي آب شناختي مانند تبديل بارش به رواناب باعث خواهد گرديد تا صحت مطالعات براي حوزه‌هاي فاقد آمار بالاتر رود. مطالعات صورت گرفته در 13 زيرحوزه واقع در حوزه‌ي آبخيز رودخانه قزل‌اوزن (يكي از حوزه‌هاي آبخيز درياچه خزر) نشان مي‌دهد كه در تعيين مقدار متوسط آورد بالقوه سالانه يا به عبارت ديگر متوسط رواناب سالانه با احتساب مصارف درون حوزه‌اي عواملي نظير بارندگي، تبخير و تعرق پوشش گياهي، شماره منحني، دماي متوسط سالانه حوزه، مساحت و شيب متوسط حوزه نقش موثر خواهند داشت. با بيان پارامتري جديد با عنوان "بارندگي تعديل شده" مي‌توان بين نزولات جوي و توزيع زماني مصارف در حوزه‌ها و نيز توليد رواناب سالانه ارتباطي معني‌دار برقرار نمود. بعد از استخراج مدل همبستگي منطقه‌اي عمليات واسنجي با استفاده از نتايج مربوط به رواناب همه حوزه‌ها جهت حداقل كردن اختلاف بين نتايج پيش‌بيني شده و مقادير واقعي صورت گرفت. به طوري كه دو نوع رابطه جهت انجام واسنجي بر حسب مساحت حوزه‌هاي آبخيز تعيين گرديد. همچنين بر اساس نتايج بدست آمده از صحت‌سنجي صورت گرفته براي دو حوزه آبخيز ملاحظه مي‌شود كه اختلاف نتايج حاصل از مدل و نيز نتايج واقعي كمتر از 5 درصد خواهد بود كه كارايي مدل معرفي شده را نمايش مي‌دهد.

Exact recognition of effective factors in hydrological processes like as deformation of rainfall to runoff in annual scale can improve the accuracy of calculations. Investigations on 13 sub-basins in Ghezelozan river basin show that the effective parameters of mean annual potential yield (mean annual runoff accompanied by water utilities in basins) are adjusted precipitation, curve number, mean annual temperature, area and basin slope. Meanwhile, this paper focused on adjusted precipitation which is related with time distribution of water utilities in basins. Validation processes using runoff data in basins for minimizing the differences between calculated and observed discharge values have conducted. Those processes recognized two equations according to basin area for validation. Investigations in validation of two basins show that runoff result tolerances are about 5 than that observed discharges.