عوامل تعيين‌كننده اضافه وزن و چاقي در دانش‌آموزان مدارس راهنمايي شهرستان پاكدشت، استان تهران

Determinants of overweight and obesity in the middle school students of Pakdasht city, Tehran province

زمينه: در سال‌هاي اخير، چاقي و اضافه‌وزن در بسياري از كشورها به‌طور چشم‌گيري افزايش يافته و اين روند در ميان كودكان نيز مشاهده مي‌شود. چاقي در كودكي احتمال چاقي در بزرگسالي و بيماري‌هاي همراه آن را افزايش مي‌دهد. مطالعه حاضر با هدف بررسي شيوع و تعيين‌كننده‌هاي چاقي و اضافه‌وزن در دانش‌آموزان مدارس راهنمايي پاكدشت صورت پذيرفت. روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي، 995 دانش‌آموز دختر طي يك نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي از كليه مدارس راهنمايي شهرستان پاكدشت (استان تهران) انتخاب شدند. اطلاعات در مورد متغيرهاي جمعيت‌شناختي، عوامل اجتماعي موثر بر سلامت، فعاليت جسماني روزانه، نوع سرگرمي و عادات غذايي جمع‌آوري و نمايه توده بدني محاسبه گرديد. يافته‌ها: ميانگين سني دانش‌آموزان 6/12 سال بود. 1/9 و 1/15 درصد از دانش‌آموزان به‌ترتيب دچار چاقي و اضافه‌وزن بودند. در آناليز تك‌متغيره، اضافه‌وزن و چاقي به‌طور معناداري با سن، نوع وسيله اياب ذهاب به مدرسه، سابقه چاقي در خانواده درجه يك، مدت زمان استفاده از رايانه و ميزان فعاليت فيزيكي روزانه مرتبط بود. همچنين آناليز چندمتغيره نشان داد كه اضافه‌وزن و چاقي به‌صورت مستقل با نوع وسيله اياب ذهاب به مدرسه، مدت‌زمان استفاده از رايانه، سابقه چاقي در خانواده درجه يك، وزن زمان تولد و ميزان فعاليت فيزيكي روزانه رابطه دارد. نتيجه‌گيري: با توجه به شيوع نسبتاً بالاي اضافه‌وزن و چاقي در دانش‌آموزان، طراحي و اجراي برنامه‌هاي مداخله‌اي چندوجهي و مداوم به‌منظور كاهش و يا حذف عوامل خطر ضروري است.

Background: In recent years, overweight and obesity have dramatically increased in many countries, and this trend is also visible among children. Childhood obesity will increase the chance of obesity and its associated diseases in adulthood. This study was aimed to investigate the prevalence and determinants of overweight and obesity in middle school students of Pakdasht. Methods: In this cross-sectional study, 995 female students were selected from all middle schools of Pakdasht city, Tehran Province by stratified random sampling method. The required information on demographic variables, social determinants of health, type of entertainment, daily physical activity and eating habits was collected and Body Mass Index (BMI) was calculated. Results: The mean age of students was 12.6 years. Finally, 9.1% and 15.1% of the students were obese and overweight, respectively. The results of univariate analysis showed that overweight and obesity were significantly associated with age, type of transportation to school, time of computer use, first-degree family history of obesity and daily physical activity. Overweight and obesity were also independently related to type of transportation to school, time of computer use, first-degree family history of obesity, birth weight and daily physical activity based on the results of multivariate analysis. Conclusion: Considering the relatively high prevalence of overweight and obesity in middle school students, it is necessary to design and implement ongoing interventional and multidimensional programms in order to declin or eliminate the mentioned risk factors.