اثر تنش خشكي و ساليسيلات بر ميزان فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني، گياه دارويي شنبليله

Effect of drought stress and salicylate on antioxidant enzymes activity in Fenugreek

تنش كم آبي يكي از موانع اصلي در توليد محصولات گياهي در بسياري از نقاط دنيا به‌ويژه مناطق خشك و نيمه‌خشك مانند ايران محسوب مي‌شود. اسيدساليسيليك و مشتقات آن مي‌توانند در سازش گياهان در مقابل تنش‌هاي محيطي شركت كرده و با ساير متابوليت‌هاي سلولي بر هم كنش داشته باشد. در اين تحقيق اثر دو غلظت از ساليسيلات (4-10 و7-10 مولار) تحت دو تنش خشكي ملايم (25 درصد ظرفيت اشباع خاك) و شديد (15 درصد ظرفيت اشباع خاك) بر فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني شامل كاتالاز، آسكوربات پراكسيداز، پلي‌فنل اكسيداز در برگ و ريشه گياه شنبليله مورد ارزيابي قرار گرفت. جهت نيل به اين هدف ابتدا گياه شنبليله (L. Trigonella foenum Graecu) تحت شرايط گلداني كشت شد. در اواسط دوره رويشي گياهان به‌مدت 60 روز تحت تيمار دو سطح از تنش خشكي قرار گرفتند. همزمان با شروع اعمال تنش خشكي ساليسيلات در دو غلظت 4-10 و 7-10 مولار هفته‌اي سه بار بر روي اندام‌هوايي گياهان محلول پاشي شد. پس از گذشت يك ماه از شروع تيمارها گياهان جهت سنجش پارامترهاي مورد نظر برداشت شدند. در اين تحقيق مشخص شد اعمال تنش خشكي باعث افزايش فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني ريشه و برگ گياه به غير از آنزيم آسكوربات پراكسيداز گرديد. محلول پاشي ساليسيلات در غلظت‌هاي مختلف موجب كاهش فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني برگ و افزايش فعاليت آنها در ريشه شد. واژگان كليدي: آنتي‌اكسيدان‌ها، اسيدساليسيليك، تنش خشكي، شنبليله

Drought stress is a main factor to inhibit crop production in many parts of the world, especially in arid and semiarid areas as Iran. Salicylic acid and its derivatives could participate in adaptation of plants against of environment stress and it could interact with some cellular metabolites to regulate plants reactions to their stress. In this research, effect of two concentration of salicylate (10-4 and 10-7M) under two moderate drought (25% soil saturation capacity) and intense drought (15% soil saturation capacity) on levels of antioxidant enzymes activities include catalase, ascorbate peroxidase, polyphenoleoxidase in leaf and root of Fenugreek were evaluated. To reach to this aim, at first, Fenugreek was planted in pots condition. In the middle of vegetative stage, plants put under two levels of drought stress during 60 days. Simultaneously, shoot plants were sprayed with two concentration of salicylate (10-4 and 10-7M) three time on week. After 30 days plants were harvested for antioxidant enzymes activity assay. Result showed that drought stress caused increasing of antioxidant enzymes activities of Fenugreek in leaf and root except ascorbat peroxidase. Spray of salicylate in different concentration caused decreasing of antioxidant enzymes activity in leaf and increasing of them in root. Keywords: Antioxidant system, Drought stress, Fenugreek, Salicylic acid.