ميرزا غالب و ميراث بريتانيا

Mirza Ghalib and the British Legacy

ميرزا اسداله خان غالب(1869 -1797) آخرين شاعر و نويسنده ي بزرگ دوران مغول است. پدر بزرگ غالب، گوكان خان سمرقندي، در دوره ي حكومت عالم شاه دوم به هند آمد. بدون شك، ميرزا غالب شاعر و نويسنده اي از دوره ي مغول است ولي در هند دوران بريتانيا نيز زندگي و نويسندگي كرده است. غالب، از يك طرف محصول جامعه ي مغولي است، و از طرف ديگر تحت تـاثير بريتانيايي ها بوده است، و در آثارش نوشته هاي بسياري در باره ي بريتانيايي ها به چشم مي خورد. بخش بزرگي از اشعار فارسي وي به وصف ملكه ويكتوريا، فرمانداران كل، وسروزيران حكومت هندوستان وتعداد زيادي از ديگر مقامات عالي رتبه ي بريتانيايي اختصاص دارد. نامه هاي فارسي غالب مملو از قدرشناسي نسبت به بريتانيايي هاست. او با چند تن از مقامات بريتانيايي هند آشنا شد كه آن ها را رييساني كارآمد و انسان هايي خوب يافت. تماس شخصي وي با آن ها باعث شد آن ها را بسيار قابل تحسين، و دوست خود بشمارآورد. بي شك، بريتانيايي ها اربابان جديد ميرزا اسداله خان غالب محسوب مي شدند. وي دلايل كافي داشت تا حكومت هندي بريتانيا را كه مقدر بود زندگي و جامعه ي مدرن را به شبه قاره ي هند بياورد، تحسين نمايد و مورد قدرداني قراردهد. به اين ترتيب، غالب تاثير تغيير را احساس كرد و به معناي واقعي كلمه، نه يك سنت گرا، كه يك شاعر و نويسنده ي مدرن گرديد. نبوغ غالب بيشتر ناشي از عقل است تا احساس. مقاله ي حاضر به بررسي نوشته هاي فارسي غالب مي پردازد كه در آن ها حكومت بريتانيايي هند به صورتي منصفانه بازتاب خواهد يافت.

Mirza Asadullah Khan Ghalib (1797-1869) was the last great poet and writer of the Mughal period. Ghalib’s grandfather, Quqan Khan of Samarqand came to India during the reign of Shah Alam II. Undoubtedly Mirza Ghalib was a poet and writer of the Mughal era but he lived and wrote in the British India also. Ghalib was a product of Mughal society on the one hand, was also influenced by the British on the other. He has profusely written about the British in his works. A sizeable portion of his poetry in Persian is devoted to the odes of Queen Victoria, Governor Generals, and Chief Secretaries of Govt. of India and a host of other British dignitaries The Persian letters of Ghalib are full of appreciation for the British. He came in contact with several British secretaries of India in whom he found efficient administrators and good human being. His personal contact with them made him their great admirer and he considered them as his friends. Undoubtedly the British were the new paymasters of Mirza Asadullah Khan Ghalib. He had all the reasons to admire and appreciate the British Raj which was destined to usher in modern life and society in the Indian subcontinent. Hence Ghalib felt the impact of change and as such he became not a traditional but a modern poet and writer. The genius of Ghalib is more of intellect than of emotion. The present paper intends to discuss Ghalib’s Persian writings in which the British Raj will be fairly reflected.