تاثير تنش خشكي و محلول‌پاشي روي و منگنز بر كيفيت بذر لوبيا قرمز طي آزمون پيري تسريع‌شده

Effects of drought stress and foliar application of zinc and manganese on seed quality of red bean during the accelerated aging test

به‌منظور بررسي تاثير تنش خشكي و محلول‌پاشي عناصر روي و منگنز بر كيفيت بذر لوبيا قرمز (رقم ناز) آزمايشي به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهركرد در سال زراعي 90-1389 انجام شد. تيمارهاي تنش خشكي در 3 سطح (آبياري پس از 50، 70 و 90 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A) به‌عنوان فاكتور اصلي و فاكتوريل محلول‌پاشي عناصر روي (شاهد، 100 گرم در هكتار و 200 گرم در هكتار) و منگنز (شاهد، 150 گرم در هكتار و 300 گرم در هكتار) هر كدام در 3 سطح‌ به‌عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شد. بذرها پس از برداشت و تهيه نمونه مركب طي آزمون پيري تسريع‌شده در 4 تكرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد كه تنش خشكي تاثير معني‌داري بر شاخص‌هاي جوانه‌زني نداشت. محلول‌پاشي منگنز باعث افزايش سرعت جوانه‌زني، وزن خشك گياهچه و شاخص ويگور Iو II گرديد. در اين بين، محلول‌پاشي 150 گرم در هكتار منگنز بيش‌ترين تاثير را بر شاخص‌هاي جوانه‌زني داشت. همچنين در بين تيمارهاي محلول‌پاشي روي، بيش‌ترين طول گياهچه، وزن خشك گياهچه، شاخص ويگور I و II در تيمار 100 گرم در هكتار روي مشاهده گرديد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه غلظت‌هاي كم عناصر روي و منگنز به همراه تنش خشكي سبب افزايش كيفيت بذر طي آزمون پيري تسريع‌شده و در نتيجه افزايش قابليت انبارداري بذرها حاصل مي‌گردد.

The objective of this study was to assess the combined effects of drought stress and foliar application of zinc and manganese on seed quality of red bean (Naz variety) during the accelerated aging test. An experiment was carried out as split factorial arrangement based on randomized complete block design (RCBD) with three replications at the research farm of Shahrekord University during 2010-2011. Drought stress levels (irrigation after 50, 70 and 90 mm evaporation from class A evaporation pan) were as the main plot, factorial combination of zinc and manganese foliar application (0, 100, 200 and 0, 150, 300 g ha-1 for zinc and manganese, respectively) were as sub-plots. After harvesting the seeds and preparation of composite samples, seeds were evaluated through the accelerated aging tests with four replications. The results showed that drought stress didn’t have any significant effect on germination indices. Mn foliar application increased germination rate, seedling dry weight and vigor indices (I and II). Among, Mn foliar application treatment, 150 g ha-1 Mn had the highest germination indices. Among Zn foliar application levels, maximum seedling length, dry weight and vigor indices (I and II) were obtained for application of 100 g Zn per hectare. Based on the results of this study, drought stress with application of low concentration of Zn and Mn improves seed quality during the accelerated aging test as well as the seed storage capabilities.