«اعتباريات علامه طباطبايي»مبناي طرحي فلسفي براي فرهنگ

Allameh Tabataba’i’s Contingents: A Basis for a Philosophical Design for Culture

«ادراكات اعتباري» علامه‌طباطبايي در مسير بحثي معرفت‌شناسي به انديشه درميآيد، اما موضوع ادراكات اعتباري را نبايد به قلمرو معرفتشناسي محدود كرد. بهنظر ميرسد كه علامهطباطبايي اين بحث را در پيِ دركي نو از انسان و جهان و با تنفس در فضاي فكري عالم معاصر مطرح كردهاند. براي كشف چنين دريافتي بايد بهجاي تمركز ذهن بر ادراكات اعتباري، به قلمرو «اعتباريات» توجه كرد. اگر مقاله ششم كتاب اصول فلسفه و روش رياليسم را با توجه به سير افكاري كه در غرب شروع شده و به تاملات فلسفي درباره «فرهنگ» منجر شده، مطالعه كنيم، درستي اين برداشت آشكارتر ميشود. اگر به زمينه پيدايش انديشه متفكراني چون "ويكو"، "روسو" و "هردر" درباره تمدن و فرهنگ توجه كنيم و نحوه تقّرب اين متفكران به حوزه فرهنگ را دنبال كنيم، آنگاه بهتر ميتوان به سبب تقّرب علامه‌طباطبايي به پرسشهايي كه ادراكات اعتباري پاسخي براي آنهاست، پي برد. اگر با اين شيوه، نظريه ادراكات اعتباري را قرايت كنيم و به شباهتهاي دريافتها و در عينحال زمينههاي تاريخيِ متفاوت توجه داشته باشيم، امكان آغاز گفتگويي جديد در مورد «فرهنگ و مقومات آن»، بين تفكر اسلامي و تفكرات برخاسته از فرهنگ اروپايي فراهم مي‌شود. برداشت اصلي اين مقاله آن است كه بحث اعتباريات با توجه به لوازم و نتايج آن، ميتواند بهعنوان نظريهاي بديل در كنار ساير نظريات فلسفيِ درباره فرهنگ مطرح شود. به بيان ديگر نظريه اعتباريات علامه ميتواند مبنايي براي پاسخ به پرسشهاي به انديشه درآمده در حوزه «فلسفه فرهنگ» باشد.

Allameh Tabataba’i’s ‘contingent perception’ comes to thought in the subject of epistemology, though contingent perception should not be limited to this field. It appears that Allameh Tabataba’i has proposed this discussion with a novel perception of humankind and the world and by his presence in the mindset of the modern world. To discover such a perception, one must pay attention to the ‘realm’ of Contingents instead of focusing the mind on contingent perceptions. If we study the sixth article in the book The Principles of Philosophy and the Method of Realism with a consideration toward the thought pattern in the West that has led to philosophical reflections about ‘culture’, the correctness of this understanding is revealed. If we consider the emersion context for the mindset of intellectuals such as Rousseau, Vico and Herder about civilization and culture and follow the approach of these scholars to the field of culture, we can then understand the approach of Allameh Tabataba’i to questions which have been addressed by contingent perceptions. If we read the contingent perceptions theory with this method, and pay attention to the similarities in perceptions and different historical contexts, an opportunity for beginning a new dialogue about ‘culture and its elements’ between Islamic school of thought and those which have generated from European culture. The understanding of this article is that the subject of Contingents, considering its instruments and results, can be proposed as a substitute theory alongside other philosophical theories regarding culture. In other words, Allameh’s theory of Contingents can act as basis for answering questions about in the field of ‘the philosophy of culture’.