1. رويكردهاي سه‌گانه روش شناختي در مطالعات علوم‌اجتماعي و مقايسه آن با نظريه ادراكات اعتباري علامه‌طباطبايي

Trinal Methodological Approach toward Social Sciences and its Comparison with Allameh Tabataba’i’s Theory of Contingents

بعضاً برخي مضامين انديشه‌هاي فلسفي جديد را مي‌توان در آثار فلاسفه بزرگ ايران زمين جستجو كرد. در يك تقسيم‌بندي با مسامحه، مهم‌ترين تحول معرفت‌شناختي انسان را مي‌توان به اثبات‌گرا، فرا اثبات‌گرا و تكوين‌گرا تقسيم كرد. فلسفه "علامه‌طباطبايي" هرچند با اين سه رويكرد تفاوت اساسي دارد، ولي واجد برخي از مضامين آنها مي‌باشد. يكي از نوآوري‌هاي فلسفه علامه، «نظريه اعتباريات» است كه به‌نظر مي‌رسد، داراي وجوه تشابه با رويكردهاي فرا اثبات‌گرايي و تكوين‌گرايي باشد كه اين مقاله آن را مي‌كاود. جمع‌بندي مقاله حاضر اين است كه هرچند علامه براي برخي پديده‌هاي اجتماعي شان اعتباري قايل است، ولي معرفت بر اين پديده‌ها را نسبي نمي‌داند و امكان شناخت بي‌طرفانه براي پديده‌هاي اجتماعي اعم از عيني و اعتباري قايل است؛ از اين‌جهت انديشه علامه از انديشه‌هاي پساتجددگرايي زاويه مي‌گيرد.

Occasionally, one can search for topics of modern philosophy in the works of Iran’s prominent philosophers. In a lenient segmentation, the humankind’s most important epistemological transformation can be divided into positivism, ultra-positivism and constructivism. Allameh Tabataba’i’s philosophy, though fundamentally different with these three approaches, possesses some of their contents. One of the innovations in Allameh’s philosophy is ‘the theory of Contingents’ which seem to have similarities with ultra-positivists and constructivist approaches, the investigation of which is the aim of this article. The gist of the present article is that although Allameh Tabataba’i considers a contingent nature for some social phenomena, he does not regard the perception of these phenomena as relative and believes in the possibility of unbiased perception, such as visual or contingent perception, of these social occurrences. In this way, Allameh Tabataba’i’s mindset differs from those of the postmodern era.