بررسي تغييرات پاتولوژيك بافت كبد ماهي شانك زردباله Achanthopagrus latus)‌(و بياح ‌(Liza abu)در خور موسي در پاسخ به آلاينده‌هاي پتروشيمي

Assessment of liver pathological alterations in yellowfin seabream (Achantopagrus latus) and Abu mullet (Liza abu) in Musa creek in response to petrochemical pullutants

زمينـه مطالعه: خور موسي يكي از مهمترين اكوسيستم‌هاي دريايي و با ارزش در جنوب ايران است كه مكاني براي تخمگداري بسياري از ماهي‌ها و موجودات ديگر مي‌باشد و به دليل وجود صنايع مختلف در اطراف اين بخش از خليج فارس توجه بسياري را به خود جلب كرده است. مطالعات پيشين تجمع مقادير بالايي از آلاينده‌ها را در بافت‌هاي ماهيان اين منطقه نشان داده‌اند كه مي‌تواند منجر به تغيير ساختار بافتي اندام‌هاي مختلف اين ماهيان گردد. هدف: استفاده از تغييرات پاتولوژيكي كبد جهت بررسي اثرات آلاينده‌هاي خور موسي بر دو گونه ماهي شانك زردباله و بياح. روش‌كار: در اين مطالعه 50 قطعه ماهي شانك زردباله و 50 قطعه ماهي بياح از پنج ايستگاه در خور موسي شامل :1) پتروشيمي، 2) جعفري، 3) اسكله نفتي مجيديه، 4) غزاله و 5) زنگي جمع‌آوري شدند. پس از تشريح ماهيان نمونه‌هايي از كبد اخذ و در محلول ثبوت بوين تثبيت شدند. سپس نمونه‌ها براساس روش‌هاي مرسوم بافت شناسي مورد مطالعه بافتي قرار گرفتند. نتايج: تغييرات پاتولوژيكي مشاهده شده در بافت كبد شامل واكويوله شدن هپاتوسيت‌ها، هيپرتروفي هسته، نكروز كانوني، اتساع سينوزوييد‌ها، اتساع فضاي ديس و خونريزي بود. ميزان شاخص تغييرات هيستوپاتولوژيك ‌(Histopathological alteration index) (HAI)‌ بافت كبد در ايستگاه پتروشيمي در هر دو گونه ماهي به طور معني‌داري از ساير ايستگاه‌ها بيشتر بود ‌(05/0p < ‌.) كمترين مقدار HAI مربوط به خور زنگي بود. نتيجه گيري نهايي: نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه تغييرات ساختار بافتي كبد هر دو ماهي شانك و بياح تحت تاثير آلودگي خور موسي ايجاد شده و ميزان اين تغييرات ارتباط نزديكي با مقدار آلودگي محيطي دارد.

BACKGROUND: Musa creek, suitable place for spawning of many fish species and other organisms, is one of the most important and voluble ecosystems in the west of Iran that received so many attentions due to existents of various industries around this part of Persian Gulf. Previous studies confirmed that marine fish have collected high amounts of pollutants in this area which could be lead to sever tissue changes in these fish. OBJECTIVES: In the present study, pathological alterations of liver is used for evaluating of contaminants effects on two fish species including of yellowfin seabream and abu mullet in Musa creek. METHODS: In this study, 50 yellowfin seabreams and 50 abu mullets were collected from five sampling sites in Mussa creek including: 1. Petrochemical, 2. Gaafari, 3. Magidieh, 4. Ghazaleh and 5. Zangi. The samples were taken from the liver after fish dissection and were fixed in bouinʹs solution. The liver samples were then studied based on the routine histological methods. RESULTS: The pathological changes in the liver included vacuolation of hepatocytes, nuclear hypertrophy, focal necrosis, dilation of sinusoid and diss spaces. The amount of histopathological alteration index (HAI) for liver of both species was significantly higher at the Petrochemical station than other sites (p < 0.05). The least amount of HAI was related to Zangi station. CONCLUSIONS: The results of present study showed that the alternations of liver tissue structure in Achantopagrus latus and Liza abu caused by the Musa creek contamination and there is close relation between amounts of this alterations and the environmental pollution.