بررسي اثرات دور آبياري و نيتروژن بر عملكرد و اجزاي عملكرد گياه شنبليله (Trigonella foenum-graecum L.)

Evaluating the Effects of Irrigation Interval and Nitrogen on Yield and Yield Components of Fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.)

به منظور بررسي اثرات دور آبياري و نيتروژن بر عملكرد و اجزاي عملكرد گياه دارويي شنبليله، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه آموزشي دانشگاه آزاد بيرجند در بهار سال 1388 انجام شد. تيمارها شامل دور آبياري (4، 8 و 12 روز) به عنوان عامل اصلي و كود نيتروژن (صفر، 50، 100 و 150 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار) به عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد عملكرد دانه در تيمارهاي آبياري پس از 4 و 8 روز تفاوت معني داري ندارد، اما بيشترين عملكرد علوفه از تيمار آبياري پس از 4 روز به دست آمد. افزايش نيتروژن نيز موجب افزايش عملكرد و اجزاي عملكرد شد اما بين مقادير 100 و 150 كيلوگرم نيتروژن در هكتار تفاوت معني داري از لحاظ عملكرد دانه و علوفه وجود نداشت. دور آبياري بر كليه اجزاي عملكرد به جز طول غلاف تاثير معني داري داشت. نيتروژن نيز تاثير معني داري بر ارتفاع بوته و تعداد غلاف در بوته داشت و اثر آن براي صفات تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و طول غلاف معني دار نبود. اثر متقابل دور آبياري و نيتروژن در اين آزمايش نشان داد در زمان نبود خشكي، مقادير 100 و 150 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بيشترين تاثير را بر عملكرد و اجزاي عملكرد شنبليله دارد اما با افزايش دور آبياري به 12 روز (كاهش ميزان آب مصرفي)، مقدار 100 كيلوگرم نيتروژن بيشترين تاثير را بر كليه صفات دارد.

To study the effects of irrigation interval and nitrogen level on yield and yield components of Fenugreek medicinal plant, an experiment in split plot arranged in randomized complete block design with three replications conducted at the Azad University of Birjand in 2009. Treatments included; irrigation intervals (4, 8 and 12 day) as main plot and nitrogen fertilizer (none fertilizer, 50, 100 and 150 kg/ha) as subplot. Results showed that the difference between 4 and 8 days of irrigation intervals for seed yield wasn’t significant, but the highest amount of forage yield achieved from irrigation after 4 days. Rising of nitrogen level led to increase of yield and yield components and the difference between 100 and 150 kg/ha nitrogen for seed and forage yield wasn’t significant. Irrigation interval has a considerable effect on all yield components except of pod length. Nitrogen also has a significant effect on plant height and number of pod per plant but it was insignificant on number of seed per pod, seed weight and pod length. Interaction effect of irrigation and nitrogen indicates that in 4 and 8 days of irrigation intervals, amounts of 100 and 150 kg/ha nitrogen have the highest effect on yield and yield components, but with increase of irrigation intervals to 12 days, 100 kg/ha nitrogen have the highest effect on all traits.