مقايسه كميت و كيفيت مواد موثره اسانس گونه‌هايThymus fedtschenkoi Ronniger. و Thymus daenensis Celak. در رويشگاه‌هاي طبيعي كردستان

Essential oil comparison in Thymus daenensis Celak. and Thymus fedtschenkoi Ronniger. in natural Kurdistan habitats

اين تحقيق به منظور بررسي كميت و كيفيت اسانس دو گونه از آويش Thymus fedtschenkoi وThymus daenensis در رويشگاه‌هاي مرتعي استان كردستان در سال 1389 اجرا گرديد. براي انجام اين تحقيق در زمان گلدهي مقدار لازم از اندام هوايي گياه برداشت و در شرايط اتاق خشك گرديد. استخراج اسانس به روش تقطير با آب و با استفاده از طرح كلونجر انجام شد. به وسيله دستگاه‌هاي گاز كروماتوگراف (GC) و گاز كروماتوگراف متصل به طيف سنج جرمي (GC/MS) تركيبات شيميايي موجود در اسانس هريك از گونه‌ها شناسايي شد. نتايج نشان داد كه بيش از 20 تركيب شيميايي متفاوت در اسانس گونه‌هاي آويشن وجود دارند. بازده اسانس گونه Thymus fedtschenkoi، 31/1 درصد و مهمترين مواد موثره آن شامل تيمول (15/62 درصد)، پي- سيمن (03/12 درصد)، گاما- ترپينن (45/6 درصد) وكارواكرول (82/4 درصد) بود، در حالي كه بازده اسانس در گونه Thymus daenensis53/2 درصدومواد موثره آن شامل تيمول (59/70 درصد)، گاما- ترپينن (78/8 درصد)، پي- سيمن (11/6 درصد)، وكارواكرول (43/3 درصد) گزارش گرديد

In order to evaluate quantitative and qualitative of Thymus fedtschenkoi and Thymus daenensis essential oil an experiment was conducted in Kurdistan habitats in 2010-2011.The aerial parts of plants were harvested in fall blooming and dried at room conditions. Essential oils extracted by water distillation using Clevenger system. Chemical components were performed and analysis by Gas Chromatography (GC) and gas chromatograph connected to a mass spectrometer (GC/MS) Devices. Results showed that essential oils have more than 20 chemical component. Essential oils yield of Thymus fedtschenkoi was 1.31 percent and thymol (62.15%), P-cymene (12.03%), gamma - terpinene (6.45%) and carvacrol (4.82%) were the most constituents, while Thymus daenensis yeield oil was 2.53% with major constituents which included thymol (70.59%), gamma-terpinene (8.78%), P-cymene (6.11%) and carvacrol (3.43%).