بررسي اثرات اسانس گياه مرو تلخ (Salvia mirzayanii) بر يادگيري و حافظه موش سوري در آزمون يادگيري اجتنابي غير فعال

The effect of essential oil of Salvia mirzayanii on learning and memory in mice using the passive avoidance learning methods

سابقه و هدف: در طب سنتي گياهان مختلفي از جمله گياهان خانواده مريم گلي براي درمان فراموشي استفاده مي شوند. گياهان اين خانواده داراي اثرات گوناگون فارماكولوژيكي از جمله آنتي اكسيداني، آنتي كولين استرازي، ضد ميكروبي، ضد التهابي بوده و داراي خاصيت بهبود شناخت و حافظه مي باشند. گياه مرو تلخ يكي از گونه هاي مريم گلي است كه از گذشته كاربردهاي دارويي داشته ‏است. هدف از اين مطالعه بررسي اثرات غلظت‏هاي مختلف اسانس سرشاخه هاي گياه مرو تلخ بر حافظه و يادگيري موش سوري در دو مدل فارماكولوژيكي مي باشد. مواد و روش ها: پس از تاييد گونه گياه سرشاخه ها در سايه خشك شده و به كمك دستگاه كلونجر اسانس گيري شدند. با استفاده از كروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي، تركيبات اسانس شناسايي گرديد. صد و چهل راس موش سوري به صورت اتفاقي در گروه هاي 10 تايي و قفس هاي جداگانه قرار داده شدند و ديازپام (5/0، 1 و 5/1 ميلي گرم بر كيلوگرم) يا اسانس (48/0، 96/0 و 92/1 ميلي گرم بر كيلوگرم) به صورت تك دوز به حيوان خورانده شد و آزمون يادگيري و حافظه توسط دو مدل Step-down latency و Shuttle box avoidance انجام شد. نتايج: اسانس مرو تلخ به طور معني داري (01/0P < ) باعث افزايش تاخير زماني در هر دو آزمون يادگيري و حافظه گرديد. نتيجه گيري: اسانس گياه مرو تلخ توانست افزايش معني داري در حافظه و يادگيري موش ها ايجاد كند و شايد بتواند در افزايش حافظه و جلوگيري از بروز آلزايمر در انسان موثر باشد.

Background: In traditional medicine, many herbal medicines like lamiaceae family are used as treatment for dementia. Lamiaceae family has many pharmacological effects including antioxidant, anti-cholinesterase, antimicrobial, anticancer, anti-inflammatory and enhancing cognition and memory. Salvia mirzayanii is one of the species of this family and has been used as an herbal medicine for many years. The purpose of this study was to examine the effect of essential oil of S. mirzayanii on learning and memory in mice using the two passive avoidance methods. Materials and Methods: The aerial parts of the plant were dried in shade and essential oils were obtained using clevenger apparatus. The active components in the essential oils of the plant were also identified using the gas chromatography-mass spectrometry (GC/MS). One-hundred and forty mice classified into different groups (n=10) were received certain doses of diazepam (0.5, 1 and 1.5 mg/kg) or the essential oil of S. mirzayanii (0.48, 0.96 and 1.92 mg/kg) by gavage tube. The step-down and step-through latencies were used to evaluate the learning and memory. Results: S. mirzayanii essential oil significantly increased the step-down and step-through latency times in both methods (P < 0.01). Conclusion: Essential oil of S. mirzayanii can enhance learning and memory in mice and it has the potential of protection against Alzheimer and dementia.