واكاوي تغييرات مقادير حدي بارش و دما در اروميه به عنوان نشانه هايي از تغيير اقليم

Analysis of variations in extreme temperature and precipitation in Oromieh indices as the signs of climate change

براي انجام اين پژوهش از داده هاي روزانه بارش، دماي كمينه (شبانه) و بيشينه (روزانه) ايستگاه همديد 1961 استفاده شد. براي شناسايي تغيير اقليم از 27 - اروميه طي دوره زماني 45 ساله بين سال هاي 2005 نمايه پيشنهاد شده توسط تيم تحقيقاتي شناسايي تغيير اقليم و نمايه ها بهره برديم. براي بررسي همگني سري زماني نمايه ها از دو آزمون همگني توصيه شده توسط سازمان هواشناسي جهاني به نام آزمون انحرافات 95 ، تجمعي و آزمون درست نمايي ورسلي استفاده شد. همگني سري زماني نمايه ها در 3 سطح اطمينان 90 و 99 درصد مورد آزمون قرار گرفت. همچنين نقاط جهش و تغيير در سري زماني نمايه ها نيز به كمك دو آزمون همگني ياد شده، شناسايي و معناداري نقاط جهش به كمك آزمون من ويتني آزمون شد. از دوآزمون ناپارامتريك من كندال و من كندال اصلاح شده براي معناداري روند نمايه ها و از تخمين گر شيب سن براي برآورد شيب و نرخ روند نمايه ها استفاده شد. يافته هاي اين پژوهش بيانگر همگن نبودن سري زماني نمايه هاي فرين بارش و دما در ايستگاه همديد اروميه است. بر پايه دو دوره قبل و بعد از سال جهش و امواج گرما (TX90p) روزهاي گرم ،(SU نمايه هاي فرين دما، نمايه هاي فرين گرم (روزهاي تابستاني ( 25 ،(FD) طي دوره مورد پژوهش روند صعودي و نمايه هاي فرين سرد (روزهاي يخنبدان ((WSDI) روند نزولي را تجربه كرده اند. تغييرات بيش تر ((TN10p) و شب هاي سرد (TXn) كوچك ترين دماي بيشينه نمايه هاي بارش فرين طي دوره مورد مطالعه روند نزولي معناداري را نشان مي دهند. طي چند سال اخير از بسامد رخداد بارش هاي سنگين، ابرسنگين و ميزان كل بارش سالانه اروميه به شدت كاسته شده است. واژه هاي كليدي: تغيير اقليم، اروميه، نمايه هاي فرين، روند

The precipitation, minimum and maximum daily data from synoptic station of Oromieh during 1961 to 2005 has been extracted. In order to detect climate changes 27 indices recommended by Expert Team of Climate Change and Indices (ETCCDI) have been used. In order to test homogeneity of indices, two test that has been recommended by World Meteorological Organization Cumulative Deviation Test and Worseley,s Likelihood Ratio Test have been used. The change point of data series tested by two mentioned test and significance of changing in the points tested by Mann- Whitney in the three significant level (90, 95 and 99%). Mann Kendal and Mann Kendal Modified tests have been used to detect significant trend and Sen Estimator fitted on the indices series for reorganization of the slope. The results of this study indicate non-homogeneity of temperature and precipitation extreme indices series in the Synoptic station of Oromieh during the study period. The results indicated that the indices including summer days (SU25), Warm Days (TX90p) and Warm Spell Duration Index (WSDI) increased during the study period. The Frost Days (FD), Minimum Daily temperature (TXn) and Warm Spell Duration Index (WSDI) are decreasing. The changes of the most of the extreme precipitations were significant and decreased. During recent years, the indices of annual total precipitation (PRCPTOT), very wet (R95p) and extremely wet days (R99p) have been extremely decreased in Oromieh. Keywords: Climate change, Oromieh, Extreme indices, Trend