بررسي تنوع آللي نشانگرهاي ريزماهواره ناحيه QTL كنترل كننده تحمل به شوري در ارقام برنج ايراني

Evaluation of allelic diversity of microsatellite markers in QTL region attributed to salinity tolerance in Iranian rice cultivars

اين پژوهش به‌منظور بررسي تنوع آللي پنج نشانگر ريزماهواره ناحيه QTL بزرگ اثر كنترل كننده تحمل به شوري واقع بر روي كروموزوم 10 برنج و ارزيابي صفات زراعي برخي ارقام ايراني تحت تنش شوري به همراه دو شاهد متحمل (Pokkali) و حساس (IR29) و تجزيه ارتباط صفات مورفولوژيك با نشانگرهاي ريزماهواره انجام گرديد. براساس داده هاي فنوتيپي ارقام برنج‌ به 3 گروه حساس، متحمل و نيمه متحمل طبقه بندي شدند. بر اساس نتايج مولكولي پژوهش، نشانگر RM6100 واقع در اين ناحيه كروموزومي به‌عنوان موثرترين نشانگر جهت شناسايي ژنوتيپ هاي متحمل به شوري در مرحله زايشي شناسايي‌ شد و بيشترين صفات مربوط به اجزاي عملكرد با اين نشانگر ارتباط معني دار نشان دادند و در برنامه هاي به نژادي برنج به‌عنوان نشانگر اطلاع رسان و سودمند پيشنهاد مي گردد. همچنين، صفت وزن تك دانه در شرايط تنش شوري با همه نشانگرهاي مورد بررسي رابطه معني داري را نشان داد كه به نحوي بيانگر اهميّت اين ناحيه كروموزومي در كنترل اين صفت مي باشد. بنابراين، بر اساس اين مطالعه با استفاده از اطلاعات نشانگري اين ناحيه ژنومي مي توان در اصلاح برنج جهت توليد ارقام پرمحصول و متحمل به تنش بهره گرفت. واژه‌هاي كليدي: ارزيابي صفات تحت تنش شوري، برنج، تجزيه ارتباطي، تنوع آللي، ريز ماهواره

This study was carried out in order to evaluate allelic diversity of microsatellite markers in QTL region for salinity tolerance on chromosome 10 in rice and evaluation of agronomical traits of some Iranian rice cultivars in salinity stress along with two tolerant (Pokkali) and sensitive (IR29) check varieties, and association analysis for morphological traits using microsatellite markers. Based on the phenotypic data genotypes were categorized into 3 different groups (sensitive, semi tolerant and tolerant). Based on the molecular results, RM6100 marker at this chromosomal region, is introduced as the effective marker for identification of salt tolerance genotypes at reproductive stage and most traits of related to yield components, showed significant association with this marker, thus suggested as informative and benefit marker in breeding program of rice. Likewise, grain weight showed significant association with all the under studied markers at saline condition, which is indicator of the importance of this chromosomal region in controlling of this trait. Therefore based on this study using of marker information of this chromosomal region can be used in breeding of rice to produce high yielding and tolerant rice cultivars. Keywords: Association analysis, Allelic diversity, Microsatellite, Rice, Traits assessment under salinity.