بررسي حس مكان در باغ ايراني و بوستانهاي امروزين (مطالعه موردي: باغ دولتآباد يزد و بوستان آب و آتش تهران

Investigating sense of place in Persian gardens and modern parks (Case studies: Dowlat Abad Garden in Yazd, and Ab o Atash Park in Tehran)

وابستگي انسان و طبيعت از يك سو و تجربه پيشينيان در ساخت باغ ها و كيفيّت دلنشين ناشي از تلفيق مناسب طبيعت و عناصر مصنوع در آن ها از سوي ديگر، موجب شده است تا اصول طرّاحي اين با غها مورد توجّه و بررسي قرار گيرد؛ تا بدين وسيله در طرّاحي دوباره بوستا نها، با ايجاد حس هاي مكاني آشنا، بهداشت رواني انسان در جامعه امروز بازيابي شود. در اين پژوهش با عنايت به چيرگي ماشين در عصر صنعتي، چگونگي تجلّي حس مكان در باغ ايراني )به معناي سنتي( و بوستان هاي امروزين شهري بررسي شده است. براي پاسخ به اين مهم، با استفاده از مطالعات كتابخانه اي، ميداني و مقالات منتشرشده و با بهره گيري از روش توصيفي تحليلي شاخصه هاي كالبدي حس مكان در دو نمونه موردي، به منظور شناخت نقاط قوّت و ضعف مناظر شهري با توجّه به نيازمندي هاي مراجعان و نقش اي نگونه فضاها در ارتقاي كيفيّت زندگي و محيط شهري، مورد ارزيابي قرار گرفته است. در خاتمه اين نتيجه حاصل شد كه درك متقابل انسان و محيط مادي و هم چنين نوع فعاليّتي كه در آن رخ مي دهد، منجر به شكل گيري خاطره در ذهن انسان طرّاح مي شود؛ خاطراتي كه در طول زمان به واسطه معني و روح خاص خود ماندگار مي شوند

Interdependence of man and nature on the one hand, and predecessors’ experience in garden making and the pleasant quality due to the appropriate integration of nature and artificial elements in them, on the other hand, has led to the garden design principles to be discussed; Mental health of mankind in today’s society could be enhanced by re-designing gardens with creating familiar sense of place. In this research, due to the machine’s dominance in industrial age, emergence of sense of place in Persian garden and modern urban gardens is investigated. Using library studies and published articles and utilizing analytical-descriptive method, physical characteristics of sense of place in two case studies are surveyed. Clients’ needs and the role of spaces in improving life quality and urban environment are investigated recognizing strengths and weaknesses of the urban landscape. Our results suggest that mutual understanding between human and physical environment and also the type of activity that occurs in between, will lead to the formation of memories in designer’s mind - the ones that are lasting over time, due to their meaning and specific spirit.