اثر تنش خشكي بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در مراحل مختلف رشد ارقام گندم در منطقه دشت سيلاخور

Effect of drought tension on yield and grain yield components in different growth stages of wheat cultivars in the Plains Silakhor region

به‌منظور بررسي اثر تنش خشكي بر عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام گندم در سال زراعي 88-1389 اين آزمايش به‌صورت كرت-هاي خرد شده در قالب طرح پايه ي بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در مزرعه‌اي در استان لرستان، شهرستان درود اجرا شد. كرت اصلي شامل چهار رژيم مختلف آبياري (T1: آبياري كامل، T2: عدم آبياري در مرحله گل‌دهي تا پايان رشد، T3: عدم آبياري در مرحله ساقه دهي تا پايان رشد و T4: عدم آبياري در مرحله پر شدن دانه) و كرت فرعي شامل چهار رقم گندم (W1: رقم WS82، W2: رقم صدر، W3: رقم بهار و W4: رقم B2) بود. در اين تحقيق عملكرد دانه و ساير صفاتي كه با عملكرد دانه داراي ارتباط و همبستگي هستند مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه عدم آبياري در مرحله گل‌دهي تا پايان رشد باعث كاهش معني‌دار عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، وزن هزار دانه و شاخص برداشت گرديد. تيمار T1 با ميانگين 3/804 گرم‌ در ‌مترمربع بيش ترين و تيمار T2 با ميانگين 5/278 گرم در مترمربع كم ترين عملكرد دانه را توليد كرد. همچنين ارقام گندم مورد مطالعه از نظر صفات مورد بررسي اختلاف معني‌دار با يكديگر داشتند. رقم WS82 با ميانگين 5/489 گرم در ‌مترمربع بيش ترين عملكرد دانه را به خود اختصاص داد و مي‌تواند به‌عنوان رقم مناسب متحمل به تنش خشكي با پتانسيل بالا استفاده شود.

In order to investigate the effect of drought tension on yield and grain yield components of wheat cultivars this experiment was carried out at a field in Doroud city in Lorestan province in 1388-89 cropping year in split plots in the form of a randomized complete blocks design with four replications. The main plot included four different irrigation regimes (T1: full irrigation, T2: no irrigation at flowering stage of growth to the end, T3: no irrigation at the Stem elongation to end of the growth and T4: no irrigation at grain filling stage) and the sub plot included four cultivars of wheat (W1: WS82 cultivar, W2: Sadr cultivar, W3: Bahar cultivar and W4: B2 cultivar). In this research grain yield and other traits that are correlated and in relation with grain yield were evaluated. The results showed that no irrigation in the flowering stage till the end of growth significantly reduced grain yield, biological yield, 1000-grain weight and harvest index. Treatment of T1 with average 804.3 grams per square meter, and treatment of T2 with average 278.5 grams per square meter produced the maximum and minimum grain yield. Also the studied wheat cultivars had significant difference regards to the investigated traits together. WS82 cultivar with the average 489.5 grams per square meter allocated the highest grain yield and it can be used as drought tension tolerant cultivar with high potential.