بررسي اثر تراكم بوته بر عملكرد و پروتيين دانه ارقام جو (Hordeum vulgare L.)در منطقه جراحي خوزستان

Investigation the effect of plant density on yield and grain protein of barley cultivars (Hordeum vulgare L.) in Khouzestan Jarahi region

به منظور ارزيابي اثر تراكم بوته بر عملكرد دانه ارقام جو در خوزستان (منطقه جراحي) آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با دو عامل تراكم و رقم و چهار تكرار در سال زراعي 91-1390 اجرا شد. ارقام جو (نيمروز، جنوب و زهك) به عنوان عامل اول و چهار تراكم بوته جو (200، 250،300 و 350 بوته در مترمربع) عامل دوم بودند. نتايج نشان داد كه اثر رقم بر تمام صفات مورد مطالعه به استثناي شاخص برداشت و تعداد سنبله در واحد سطح معني‌دار بود. بيش‌ترين و كم‌ترين عملكرد دانه به ترتيب با 520 و 460 گرم در مترمربع به تراكم‌هاي 350 و 200 بوته در مترمربع اختصاص داشت. ارقام زهك (شش رديفه) و نيمروز (دو رديفه) به ترتيب با 400 و 320 گرم در مترمربع به ترتيب بيش‌ترين و كم‌ترين عملكرد دانه را به خود اختصاص دادند. افزايش تراكم بوته باعث كاهش ميزان درصد پروتيين دانه ارقام جو شد. بيش‌ترين عملكرد دانه در رقم زهك و تراكم 350 بوته در مترمربع مشاهده شد. اگرچه رقم دو رديفه نيمروز عملكرد كم‌تري نسبت به دو رقم شش رديفه زهك و جنوب داشت، اما واكنش اين رقم نسبت به افزايش تراكم بيش‌تر بود.

In order to evaluate the effect of plant density on grain yield of barley cultivars in Khuzestan (Jarrahi area), an experiment was conducted as factorial with randomized complete blocks design and four replications and two factors density and cultivar in 2011-2012 cropping year. Barley cultivars (Nimrooz, Jonoob and Zahak) were the first factor and four plant densities of barely (200, 250, 300 and 350 plants per m2) considered as the second factor. Results showed that effect of cultivar on all of the measured traits except for harvest index and spike number per square meter was significant. The highest and lowest grain yield was allocated to densities 350 and 250 plants per square meter with 520 and 460 g.m2, respectively. Zahak (six rows) and Nimrooz (two rows) cultivars with 400 and 320 g.m2 had the highest and the lowest grain yield, respectively. Increasing plant density reduced the amount of grain protein percentage in barley cultivars. The highest grain yield was observed in Zahak cultivar and 350 plants per m2 density. Although, two-row Nimrooz cultivar had the lower yield in comparison to six-row Zahak and Jonoub cultivars, but the reaction of this cultivar was more toward density increasing.