نظام اخلاقي نخبگان علمي و عوامل جامعه‌شناختي موثر برآن

The Ethical System of the Intellectual Elite and the Sociological Factors Affecting It

هر جهان اجتماعي سه لايه معنايي، نهادي و فردي دارد. با پيوند لايه‌هاي معنايي و فردي، طي فرايندهاي دگرسازي، ديالكتيك بيروني جهان اجتماعي برقرار مي‌شود. فرد نيز سه لايه هويتي دانشي، خواهشي و توانشي دارد. با پيوند نظر و عمل افراد، طي فرايندهاي خودسازي، ديالكتيك دروني جهان اجتماعي برقرار مي‌شود. با ديالكتيك بيروني و دروني جهان اجتماعي، «نهادها» و «نظام‌هاي اخلاقي» شكل مي گيرند. جهان‌هاي اجتماعي گوناگون بنا به هويتشان، اتكاي يك‌ساني بر نظم نهادي و نظم اخلاقي ندارند. تاكنون متلايم‌ترين نظم اخلاقي، در جهان‌هاي اجتماعي ديني رخ نمود، و كارآمدترين نظم نهادي به مدد علم تجربي در جهان دنيوي تجدد، سربرآورد. نخبگان علمي جامعه ما بيش از همه، از فرايندهاي تربيتي علم تجربي، متاثر مي‌شوند كه انتظار مي‌رود آثار اخلاقي آن را بروز دهند. توزيع نظام‌هاي اخلاقي قدسي و دنيوي در ميان نخبگان علمي كشور، نشانگر نقش علم تجربي در بازتوليد جهان‌هاي ديني و دنيوي است. نخبگان علمي، بيشتر در ميانه طيف نظام‌هاي اخلاقي قدسي ـ دنيوي قرار مي‌گيرند و پايبندي عملي آنان به ارزش‌هاي اخلاقي، پايين ارزيابي مي‌شود و متغيرهايي چون تعلق خانوادگي و جهان‌شناسي ديني همراه آن در اجتماعي شدن اوليه و تعلق صنفي ـ تخصصي و جهان‌شناسي علمي همراه آن در اجتماعي شدن ثانويه، نظام اخلاقي آنها را توضيح مي‌دهد.

Every social world has three spheres: semantic, constitutional and individual. When the semantic and individual spheres are linked together through a transformational process, the external dialectic of social world takes form. Everybody has three identifying spheres: knowledge-based, request-based and potential-based. By linking up peopleʹs thought with their action in the process of self-making, the internal dialectic of social world takes form. Constitutions and ethical systems take form through the external and internal dialectic of social world. Based on their identities various social worlds do not rely on constitutional and ethical order in the same way. Until now, the most compatible ethical order in religious social worlds has come to existence and the most efficient constitutional order in material world has initiated with the help of experimental science. The intellectual elites in our society are influenced by the educational process of experimental science more than any, so that they are expected to exert their moral behavior on others. The distribution of worldly and divine ethical systems among the intellectual elites is a testimony the role which experimental science plays in recreating worldly and religious worlds. The intellectual elites ranks in the middle of worldly -divine ethical systems and their practical fidelity to ethical values has a low grade, and such variables like family tendency and its religious cosmology in preliminary sociability, besides specialty and special- job tendency and its scientific cosmology in secondary sociability explain their ethical system.