بررسي علل عدم اثربخشي پاداشها در پرسنل پرستاري: مطالعه موردي

Assessing causes of in-effective rewards in nurses: a case study

مقدمه: نظامهاي پاداش در سازمانها از نظر جلب رضايت كاركنان و هم از نظر اثربخشي سازمان حايز اهميت فراوان است. بنابراين درك مديران از استفاده مناسب و طراحي برنامههاي اثربخش پاداش ضروري است. هدف: تعيين علل عدم اثر بخشي پاداشها در پرسنل پرستاري از ديدگاه خودشان و سرپرستاران آنها هدف مطالعه حاضر است. مواد و روشها: يك مطالعه موردي در يكي از بيمارستانهاي آموزشي شهر زنجان، در سال 1390 انجام شد كه در آن 9سرپرستار و 33 پرستار شاغل در 5 بخش بستري شركت داشتند. ابزارهاي مورد استفاده شامل: 1 ـ پرسشنامهي بررسي علل اثر بخشي پاداشها از ديدگاه پرستاران، شامل 24 گويه در 7 بعد مديريت پاداش بر اساس مقياس ليكرت و 2 ـ پرسشنامه تجربه پاداشها، شامل 17 گويه در دو بعد پاداشهاي دروني و بيروني با مقياس بلي و خير بوده است. روايي ابزارها از نظر صوري و محتوايي سنجيده شده و ضريب آلفاي كرونباخ هر دو ابزار بالاي 7/0بود. مصاحبه با سرپرستاران در زمينه نحوه پاداشدهي نيز انجام شده است. جهت تجزيه و تحليل دادهها، از نرم افزار SPSS 17 و آمار توصيفي (فراواني، ميانگين و انحراف معيار) استفاده شد. يافتههاي حاصل از مصاحبه حاصل تجزيه و تحليل كيفي است. يافتهها: يافتهها نشان دادند كه پاداشها از اثر بخشي لازم برخوردار نبودند، بيشترين علل عدم اثربخشي از ديدگاه پرستاران بترتيب شامل: عدم كفايت پاداشها (97%)، عدم استفاده از نظرات پرستاران در نحوه پاداشدهي(97%)، عدم دقيق بودن معيارهاي پاداشدهي (97%)، عدم اعطاي پاداش با ارزش در دفعات مكرر (9/96%)، عدم درنظرگرفتن پاداشهاي متنوع (يكنواخت بودن پاداشها) 94%، عدم توزيع منصفانه پاداشها (9/93%)، عدم برقراري رابطه مناسب ميان عملكرد مطلوب و پاداشها (8/78%)، عدم وجود توازن مناسب ميان تجربه پاداشهاي دروني و بيروني. از ديدگاه سرپرستاران علل عدم اثربخشي شامل: عدم وجود ابزار مناسب جهت ارزشيابي عملكرد، كلي و ذهني بودن معيارهاي پاداشدهي، عدم وجود خطمشيهاي پاداش و غيره بودند. نتيجهگيري: مديران پرستاري از يافتههاي اين مطالعه ميتوانند بعنوان راهنما براي رفع علل عدم اثر بخشي پاداشها براي پرستاران و متعاقب آن بهبود انگيزش آنان، ارتقاي كيفيت مراقبتهاي پرستاري و... استفاده نمايند.

Introduction: Reward systems are very important in organizations for attaining staff satisfaction and organization effectiveness. Therefore, managers’ perception from the effective use of reward system and planning for its effectiveness is essential. Aim: assessing ineffective causes in rewards for nurses from their selves and head nurses’ viewpoints was aim of this study. Method: A case study was conducted in one of the teaching hospital in Zanjan city in 2011 that 9 head nurses and 33 nurses in five in-patients units participated. Data were gathered by two questionnaires; 1) for assessing in-effective factors in rewards with 24 items in 7 domains of rewards management based on Likert scale and the second was internal and external rewards in nurses view points with 17 items that it was yes/no scale. Also, interviews with head nurses were done about how they did rewarding content validity and intermal consistency reliability by Alpha- Cronbach were measured that it was more than 0.7% for two questionnaires. Data analyzing was done by descriptive statistics (mean, standard deviation and frequency) and SPSS 17 software. Also, content analysis was used for interviews. Results: Findings showed that rewards were not effective, the majority of nurses believed that rewards were not adequate (97%), did not used their ideas in how rewarding (97%), rewardcriteria did not careful (97%) , non-allocation of valence rewards frequently (96.9%), not considering the variety of rewards (rewards being uniform) (94%), lack of fair distribution of rewards(93.9 %), lack of proper relationship between optimal performance and rewards(78.8%), lack of proper balance between experience of intrinsic and extrinsic rewards. And these cause from the head nurses views were lack of appropriate tools for performance appraisal, reward criteria were overall and subjective and lack of rewards policies. Conclusion: Nurse managers would be used these findings for releaseing the causes as a guideline and for promoteing staff motivation and quality of nursing care. Key words: effectiveness rewards, intrinsic and extrinsic rewards, nurses