كياييان چلاويو و گسترش قلمرو حكومتي آنان در دوره صفوي

Kiyaeeyan of Chalav and the Problem of Expanding the Scope of their Government in the Safavid Period

با فروپاشي حكومت تيموري و آق قويونلو، از يك‌سو، وآغاز قدرت‌گيري صفويان، از سوي ديگر، بسياري از حكومت‌هاي محلي از موقعيت به‌وجود آمده و خلا قدرتي توانمند و باثبات در ايران، استفاده نموده، و به‌خصوص به‌موازات صفويان، درصدد گسترش قلمرو حكمروايي خود به ماوراي محدوده جغرافيايي قدرت نيم‌بند خويش برآمدند، با توجه به اين وضعيت، نخستين دهه از حكومت صفوي صرف از ميان برداشتن باقيمانده اين قدرت‌ها و سركوب حكام و فرمانروايان محلي در ايران شد، كه تقريباً از سال907 تا 916 هجري قمري به طول انجاميد. از جمله مهم‌ترينِ اين تلاش‌ها، كه به دليل حمايت مستقيم آق‌قويونلوها، در اين زمان از اهميت به‌سزايي برخوردار گرديد، تكاپويِ خاندان چلاوي به‌منظور كسب جايگاهي فرامنطقه‌اي است كه در ابتداي قدرت‌گيري حكومت صفويان، در طبرستان صورت گرفت، و با تصرف ايالت مهم ري، مشغله ذهني پادشاهي صفوي را فراهم آورد،اهميت اين مسيله براي صفويان، تا جايي بود، كه ساير برنامه‌ها و اهداف ايشان را تحت‌الشعاع خود قرار داده، و شاه اسماعيل را مجبور كرد تا مشخص كردن تكليف آن، كه به سركردگي امير حسين كيا چلاوي صورت گرفته بود، سفرخود به فارسرا كان لم يكن رها و بر حل اين چالش تمركز نمايد. در نتيجه اين استراتژي، صفويان پس از مواجهه با مشكلات فراوان، توانستند، منطقه طبرستان را تصرف نموده و بعد از بازپس گيري ري، آخرين تلاش چلاويان در جهت بسط قدرت در خارج از حوزه حكومتي خويش را، در نطفه خاموش كنند، بر همين اساس هدف اين مقاله با روش توصيفي‌ـ‌‌تحليلي و بر پايه منابع كتابخانه‌اي و بررسي منابع مورد نياز، اين است كه چگونگيِ اين تلاش‌هاي چلاويان را، در جهت عملي نمودن اهداف مورد نظر، تبيين و تشريح نمايد

With the disintegration of the Timurid state and Aghkoyunlular in the one hand, and initialization of the Safavids in power in the other hand, many local governments took advantage of the vacuum of a strong and stable government in Iran, and especially parallel with the Safavids, tried to extend their rule beyond the geographical limits of their shaking power, considering this situation, the first decade of the Safavid government spent to eliminate and suppress the remaining power of local government and rulers in Iran, Which lasted roughly from 907 to 916 AH. Among the most important of these efforts, due to the direct support of Aghkoyunlular at this time was the effort of Chalavy family that took place in Tabarestan in order to obtain a trans position in the beginning of the Safavid state power, and by the seizure of the major state of Ray, made Safavid king’s mind busy. The importance of this issue for the Safavids had overshadowed their other plans and objectives and Shah Ismail was forced to make a decision about this issue, which were led by Amir Hossein Kia Chalav. He, canceled his trip to Fars provinceto focus on solving this challenge. As the result of this strategy, the Safavids after a big challenge, could have occupied the area of Tabarestan and after regaining Ray suppress Chalavyan latest attempts to extend their power outside the realm of their government. Therefore, the aim of this paper that is using a descriptive - analytical method based on library resources and resource requirements is to explain how these efforts had made in the implementation of the objectives of Chalavyans.