دانش‌پژوهي: ارزشي افزوده يا كاسته‌ در تربيت عالي؟

Knowledge Research: an Added or Detracted Value in Supreme Education?

هدف: هدف اين مقاله، نقد و بررسي پيامد نگاه اقتصادي به دانش در روند «جهاني شدن» و دگرگون شدن مفهوم دانش، دانشگاه و دانش‌پژوهي از منظر تربيتي بوده است. روش: بدين منظور، نحوه دگرگون شدن مفهوم دانش، دانشگاه و دانش‌پژوهي با تكيه بر نظريات تبيين‌گر نگرش اقتصادي حاكم بر سرنوشت دانش در روند جهاني شدن، بررسي، تحليل و سپس نقد شدند. يافته‌ها: يافته‌ها حاكي از آن است كه تاكيد بيش از حد بر مزاياي اقتصادي دانش، موازنه رابطه حياتي تربيتي دانشگاه- دانشجو را به نفع رابطه جبري اقتصادي دانشگاه- دانش بر هم مي‌زند و اولي را در ظل دومي قرار مي‌دهد. بنابر اين، پيش‌بيني مي‌شود با حاكميت نگرش اقتصادي به دانش، به موازات رشد منحني تكثير «انسان طراز توسعه» يا همان انسان نوآور و كارآفرين حلال معماهاي بازار اقتصاد، منحني رشد «انسان طراز دانش‌پژوهي» رو به كاستي گذارد. نتيجه‌گيري: «تربيت» به مفهوم «عالي» و «اسلامي» و نهاد دانشگاه به عنوان يك نهاد تربيت اسلامي در پي آرمان عالي و ارزشهاي معنوي خود، از جمله دانش‌پژوهي، نمي‌تواند به همه استلزامات جهاني شدن در رابطه با توليد دانش تن در دهد و در نگرش مادي و اقتصادي به دانش، محصور بماند.

Objectives: The present research aims at criticizing and analyzing the consequences of economic view toward knowledge in the process of globalization and changes of the concept of knowledge, university and research from training point of view. Method: The changes in the concept of knowledge ,university and research of knowledge are analyzed based on economic view in globalization . Results: The results of the research indicate that excessive emphasis on economic advantages of knowledge will disturb the balance of the training and critical relation between university –student on behalf of forced economic relation between university-knowledge and brings the former one under the shadow of the latter. The results of the present survey also anticipate the decrease in the growth of knowledge research human balance as long as economic view toward knowledge is existed beside the growth of human as the balance of development and entrepreneurship. Conclusion: The author of the article concludes Islamic training and Islamic university is based on spiritual values such as research and knowledge and is not necessarily in accordance with globalization requirements in connection with knowledge production and mere materialistic and economic views.