بررسي مقايسه‌اي وضعيت ازدواج مجدد و آثار آن در بهداشت رواني همسران شهدا و همسران متوفيان

A Comparative Study of Remarriage Effects on Psychological Hygiene of Martyrʹʹs Spouses and Widows

اين تحقيق در سال 1380 با هدف بررسي مقايسه‌اي وضعيت ازدواج مجدد در بين همسران شهدا و همسران متوفيان عادي (زنان فاقد شوهر) انجام گرفت. سوال اصلي پژوهش اين بود كه ميزان ازدواج مجدد در بين اين زنان چقدر است؟ عمده‌ترين دلايل عدم ازدواج آن‌ها چيست؟ وضعيت و ميزان سازگاري زناشويي در بين آنان چگونه است و سرانجام اين‌كه‌ ميزان سازگاري زناشويي در بين آنان با چه متغيرهايي ارتباط دارد؟ تحقيق به روش توصيفي و با استفاده از آزمون‌هاي SCL90، رضايت زناشويي اينريچ و پرسشنامه محقق ساخته انجام شد و در آن، تعداد 450 نفر از زنان فاقد شوهر (243 نفر از همسران شهدا‌ و207 نفر از همسران متوفيان عادي) از شهر تهران انتخاب و مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج تحقيق نشان داد كه حدود 5/24 درصد از زنان فاقد همسر ازدواج مجدد داشته‌اند. از بين 5/24 درصد از زناني كه ازدواج مجدد داشته‌اند 36 درصد دچار ناسازگاري زناشويي بودند و ازدواج 16 درصد در حال انحلال بود. سن زنان به عنوان تنها متغير مرتبط با ميزان سازگاري شناخته شد و ساير متغيرها همچون شهيد يا متوفي عادي بودن، ميزان تحصيلات، نسبت فاميلي با همسر فعلي و وضعيت ازدواج شوهر فعلي ارتباط معنا‌‌داري با ميزان سازگاري زناشويي نداشت. عمده‌ترين دلايل عدم ازدواج مجدد در بين زنان مورد بررسي عبارت بود از نگراني از آينده فرزندان، نداشتن حوصله، عدم نياز نسبت به ازدواج مجدد، نبود مورد مناسب، و وجود تعهد به پيمان قبلي با شهيد يا متوفي. همچنين تحقيق نشان داد كه بيش‌ترين علايم در بين زنان فاقد همسر دربرگيرنده اختلال بدني شكل، وسواس، افسردگي، اضطراب و پارانوييد بود كه اين نسبت‌ها در بين همسران متوفيان عادي بيش‌تر از همسران شهدا ديده شد.

This is a comparative study to show the rate of remarriaging among martyrʹs spouses and widows. The main questions of the study were as follows: the rate of remarriage, basic preventive factors of remarriage, the condition of matrimonial adjustment, the rate of matrimonial adjustment and finally the variables which had relation with matrimonial adjustment. The research is descriptive and the used instruments were SCL90 tests, researcher made and Enrich matrimonial adjustment questionnaire. The examinees were 450 widows (243 martyrsʹ widows, and 207 widows of deceased people) who randomly selected among widows of Tehran. The results showed that 24.5% of widows had remarried. 36% of those had matrimonial maladjustment problem, and 16% of them were at the verge of separation. Only the age of women was found as the variable correlated with the matrimonial adjustment. Other variables such as martyrdom, education, family relationship with the present spouse, and marital status of the present husband did not have a significant relationship with their matrimonial adjustment. The major factors preventing these widows from remarriage were, worries about the future of their children, lack of tolerance and desire for remarriage, not knowing appropriate candidates, and loyalty to their late husbands. Results also showed that the major disorder symptoms among widows are physical disorders, obsession, depression, anxiety and paranoia which were observed more frequently in ordinary widows as compared with martyrsʹ widows.