عوامل موثر بر قيمت گندم در بورس كالاي ايران

Analyzing the Effective Factors on Wheat Prices in Iran Mercantile Exchange

بازار محصولات كشاورزي در ايران همواره با مشكلات ساختاري متعددي نظير ضعف سيستم بازاريابي و بازاررساني، نوسانات قيمت، نبود زيرساختهاي مناسب براي حمل و نقل و مواردي مشابه روبرو بوده و بخش عمده‌اي از اين مشكلات مربوط به ساختار سنتي و ناكاراي بازار محصولات كشاورزي مي‌باشد. در جهت كاهش ناكارآمدي‌هاي بازار محصولات كشاورزي، شفاف سازي و كشف قيمت صحيح، كنترل نوسانات قيمت محصولات و تنظيم عرضه و تقاضاي محصولات كشاورزي، بورس كالاي ايران رسماً از سال 1386 شروع به فعاليت نمود. هدف اين مطالعه بررسي و مقايسه نوسانات قيمت گندم بورس كالاي ايران با قيمت گندم بازار آزاد ايران و بورس كالاي شيكاگو مي‌باشد. بدين منظور از اطلاعات هفتگي قيمت گندم از 24 اسفند سال 1388 الي دوم آذر ماه 1390 استفاده شد. همچنين اثرات متقابل قيمت گندم بورس كالاي ايران با قيمت گندم بازار آزاد ايران، بورس كالاي شيكاگو، نرخ ارز و قيمت نفت خام ايران بررسي شد. نتايج نشان داد، نوسانات قيمت گندم بورس كالاي ايران از نوسانات قيمت بازار آزاد ايران بيشتر مي‌باشد. علاوه بر اين شوك هاي وارد شده بر قيمت گندم در بازار آزاد ايران، بورس كالاي شيكاگو و قيمت نفت با سرعت به قيمت گندم در بورس كالاي ايران منتقل مي شود.

The agricultural products’ market has always been faced with many structural problems such as marketing weakness, price fluctuations and inadequate infrastructure and transportation in Iran. A major cause of such structural problems has been referred to the traditional and inefficient structure of the agricultural products’ market. Hence, Iran Mercantile Exchange started its activity since 2007 in order to reduce deficiencies of agricultural products’ market with the goal of controlling the price volatility of exchanged goods. This study analyses and compares the price volatility of wheat in Iran Mercantile Exchange by the domestic traditional market with the Chicago Mercantile Exchange. Therefore, weekly prices of wheat from March 2010 to December 2011were used to analyze the interactions between the prices of wheat in traditional market, Iran Mercantile Exchange, Chicago Mercantile Exchange, the exchange rates and the crude oil prices. The results revealed that the fluctuations in wheat prices in Iran Mercantile Exchange was high, compared to the domestic traditional market. The wheat price shocks in the Iranian market as well as in the Chicago Mercantile Exchange and the crude oil prices transferred to the wheat prices in the Iran Mercantile Exchange.