برآورد كارايي فني چندمحصولي گاوداري هاي شيري استان خراسان شمالي (كاربرد تابع توليد مرزي تصادفي و تابع توليد مرزي فاصله اي تصادفي)

Estimating Multi-output Technical Efficiency for the Dairy Farms of the Northern Khorasan Province (Applying Stochastic Production and Stochastic Distance Frontiers)

افزايش جمعيت و نياز آن ها به محصولات پروتييني و لبني سبب شده است كه سياست افزايش كارايي مورد توجه سياست گذاران بخش دامپروري قرار گيرد. هدف از اين مطالعه، بررسي عوامل موثر بر درآمد حاصل از شير، محاسبه كارايي فني گاوداران و تعيين عوامل موثر بر كارايي آن ها در استان خراسان شمالي مي‌باشد. داده‌هاي مورد نياز اين مطالعه، داده هاي تركيبي متقارن است كه با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه اي و تكميل پرسشنامه از 160 گاوداري شيري اين استان در بين سال هاي 91-1388به دست آمد. براي بررسي عوامل موثر بر درآمد حاصل از توليد شير از تابع كاب-داگلاس استفاده شد. همچنين به منظور محاسبه كارايي فني و بررسي عوامل موثر بر آن از توابع مرزي تصادفي (SPF) و مرزي فاصله اي تصادفي (SDF) با و بدون در نظر گرفتن اثرات ناكارايي استفاده شد. نتايج برآورد توابع مرزي تصادفي (SPF) با و بدون در نظر گرفتن اثرات ناكارايي نشان داد كه ميانگين كارايي فني محاسبه شده توسط اين مدل 96/0 و 93/0 مي‌باشد. همچنين تجربه، شغل اصلي گاودار و هدفمندسازي يارانه ها بر كارايي فني تاثير مثبت و معني داري دارند. نتايج نشان داد كه تعداد گاو، زمين، سرمايه گذاري در تجهيزات، نيروي كار و هزينه تغذيه تاثير مثبت و معني داري بر درآمد گاوداري‌هاي شيري دارند. نتايج برآورد توابع مرزي فاصله اي تصادفي (SDF) با و بدون در نظر گرفتن اثرات ناكارايي نشان داد كه ميانگين كارايي فني محاسبه شده توسط اين مدل به ترتيب 91/0 و 94/0 مي‌باشد و تجربه، شغل اصلي گاودار و هدفمندسازي يارانه ها بر كارايي فني تاثير مثبت و معني داري دارند. همچنين تعداد گاو، زمين، سرمايه گذاري در تجهيزات، نيروي كار، هزينه دامپزشكي و تغذيه تاثير مثبت و معني داري بر درآمد حاصل از توليد شير دارند. لذا با توجه به نتايج به دست آمده، استفاده از كلاس هاي آموزشي-ترويجي، صنعتي نمودن گاوداري ها، افزايش تعداد گاوها، پرداختن اختصاصي به شغل گاوداري و بهبود شرايط واحدهاي گاوداري اعم از تغذيه و وضعيت بهداشتي براي افزايش كارايي و توليد در واحدهاي توليد شير در استان خراسان شمالي پيشنهاد مي گردد.

Population growth and the needs for protein and dairy products has urged policy makers to pay attention to efficiency policies in the livestock sector. The objective of this study is to survey the factors affecting the income of milk production, to calculate cattlemen’s technical efficiency and to determine the factors affecting the technical efficiency in the Northern Khorasan province. The required data for this study is a balanced panel data and has been obtained by using cluster sampling method and questionnaire completion from 160 dairy farms of this province between the years 2009 and 2012. The Cobb - Douglas function was used to analyze the factors affecting the income of milk production. The Stochastic production frontiers (SPF) and stochastic distance frontiers (SDF) ,with and without inclusion of inefficiency effects, were used to measure the technical efficiency and to determine the factors affecting technical efficiency. The stochastic production frontiers (SPF) ,with and without the inclusion of inefficiency effects, estimated the average technical efficiency 0/96 and 0/93. In addition, the experience, targeting subsidies and main job of cattleman have a significant positive impact on the technical efficiency. The results showed that the numbers of cattle, land, and investment in equipments, labor and feed costs have significant positive impact on the income of milk production. The stochastic distance frontiers (SDF) ,with and without the inclusion of inefficiency effects, estimated the average technical efficiency 0/91 and 0/94, respectively. The experience, targeting subsidies and main job of cattleman have a significant positive impact on the technical efficiency. The numbers of cattle, land, and investment in equipment, labor, feed and veterinary costs have significant positive impact on the income of the milk production. According to the results, high educations and extension classes, farm industrialization, increasing number of cattle, farm specialization and providing a better feed and hygienic conditions are recommended for more efficiency and increasing production in the dairy farms of the Northern Khorasan province.