دسترسي به وب، بخشي از حقوق شهروندي ،گفتگو با تيم برنرزلي، پديدآورندۀ وب و رئيس W3C . او نگران تجزيۀ اينترنت است!

س- پس از گذشت 25 سال از پیدایش وب، چه نگاهی به آن دارید؟ ما باید لحظه‌ای تأمل كنیم و به «وبی» كه در 25 سال آینده در اختیار خواهیم داشت، بیندیشیم. امروز با دسترسی به «وب»، حقوق شهروندی شما اهمیت بیشتری پیدا می‌كند تا هنگامی كه به آن دسترسی ندارید. به علاوه، نگران هستم اگر توجه لازم نكنیم، وب به یك رسانه كنترل شده، در دست دولت‌ها و شركت‌ها، برای محدود ساختن دسترسی و ردیابی كاربران تبدیل گردد. س- ولی این كار در حال انجام است، چگونه به آن خاتمه دهیم؟ درست است. اگر در كشوری متمدن زندگی می‌كنید، نمی‌توانید مانع از نظارت پلیس بر وب شوید، زیرا پلیس مسئول مبارزه با جرائم سازمان یافته است. ولی ضرورت دارد شما بتوانید از یك نهاد مستقل برای تضمین پاسخگو نمودن افرادی كه به ردگیری برخط مشغول هستند، بهره‌مند شوید. باید بتوانیم نظام‌های مسئولیت‌پذیر را مستقر نمائیم. اگر نظارت برخط وجود داشته باشد، شهروندان می‌توانند اطمینان حاصل نمایند كه اطلاعات آن‌ها بر ضد خودشان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. س- آیا این كمی «آرمانی» نیست؟ بسیاری از امور آرمانی هستند. مردم‌سالاری‌هایی كه ما امروز می‌شناسیم همیشه آزاد نبوده‌اند و بسیاری از كشورها چنین‌اند. ما باید به نظارت بی‌قید و شرط پایان دهیم. افرادی كه روزانه از «وب» استفاده می‌كنند، باید از اطمینان خاطر برخوردار باشند. س- از نظام ردگیری آژانس ملی امنیت آمریكا (NSA ) چه اطلاعی دارید؟ آیا از گستردگی آن در حیرت نیستید؟ هیچ‌گونه اطلاعات ویژه‌ای ندارم. برای من نیز مانند بسیاری از افراد، حیرت‌انگیز است. می‌دانستیم كه آژانس ملی امنیت آمریكا از ظرفیت ردگیری وب برخوردار است، ولی نمی‌دانستیم این نظام تا چه اندازه غیرقابل كنترل است. از این رو، باید به آسیب‌شناسی و بازتعریف شیوه پاسخگویی و حكمرانی NSA و مشابه آن در كشور انگلیس پرداخته شود. این تنها شیوه‌ای است كه ایالات متحده آمریكا و انگلیس می‌توانند دوباره همه كشورهای جهان را نسبت به پذیرش ذخیره‌سازی داده‌هایشان در كارسازهای آن‌ها متقاعد نمایند. س- آیا نسبت به این كه شهروندان بتوانند از حق اطلاع یافتن درباره نهادهای اطلاعاتی، برخوردار گردند خوش‌بین هستید؟ من طبیعتاً خوش بین هستم. در طول تاریخ شاهد موارد بسیاری هستیم كه تغییر ناشی از مطالبات مردم برای مسئولیت‌پذیر ساختن دولت‌ها اتفاق افتاده است. نتایج برخی از این مطالبات مردمی فوق‌العاده بوده است. مانند زیربنای قانون اساسی انگلستان (1215)، یا منشور حقوق آمریكا (1791) و قانون اساسی درآفریقای جنوبی، بعد از ملغی‌شدن تبعیض نژادی. ما در دوران حساس مشابهی هستیم و می‌توانیم برای وب مطالبات مشابهی داشته باشیم. س- شما به یك جنبش شهروندی مستقل از دولت‌ها می‌اندیشید؟ برای من، این كوششی است كه باید در چندین سطح انجام پذیرد. این امر نمی‌تواند یك اقدام ملّی باشد. بنابراین، الزاماً باید یك جنبش جهانی باشد كه بسیاری از سازمان‌ها را دربرخواهد گرفت مانند: webwewant.org . همچنین شماری از رجل سیاسی مقتدر در این جنبش سهیم خواهند بود. در كشور برزیل یك «منشور حقوق كاربری» برای وب در مجلس در حال بررسی است. س- فكر می‌كنید یك چنین جنبشی می‌تواند در ایالت متحده آمریكا ایجاد گردد؟ طرح قانون توقف سرقت برخط را در سال 2011 به خاطر دارید كه به دولت قدرت بسیاری برای كنترل وب می‌داد؟ این طرح حاصل یك جنبش مقاومت بود. شهروندانی كه مقاومت كرده بودند تظاهرات نمودند و اكثر نمایندگان طرفدار تقویت حقوق مولف، نظر خود را تغییر دادند. س- در فرانسه و آلمان دولت‌ها برای درون‌سپاری خدمات و ذخیره‌سازی داده‌های شهروندان پیشنهاد می‌دهند ... من نمی‌توانم طرفدار «تجزیه» اینترنت باشم. وب‌ نمی‌تواند در سطح ملی كار كند. برای مثال اگر فرانسوی‌ها تصمیم بگیرند كه تمام داده‌های شهروندان درون كارسازهای واقع در سطح ملی ذخیره‌سازی شود، تبعات آن را برای راه‌اندازی یك شبكه اجتماعی جدید تصور نمائید. چه اتفاق خواهد افتاد؟ ناچار خواهند بود از صدها كارساز وابسته به صدها قانون‌گذاری متفاوت استفاده نمایند. س- بنابراین، ایجاد یك بستر «رایانش ابری اروپایی» خطرناك خواهد بود؟ چنین بستری منجر به تجزبۀ وب خواهد شد. برخی از اقدامات دیگری كه دولت‌ها می‌توانند انجام دهند عبارتند از: در اختیار قرار دادن برخی از داده‌هایی كه در تملك دارند، یا حصول اطمینان از این كه فرهنگ اروپایی به درستی مدون شده و در قالب برخط از آن پاسداری شود. نقش دولت‌ها ممانعت از توسعه وب و جلوگیری از گردش اطلاعات میان كشورها نیست. س- اخیراً شركت‌ها توافقنامه‌ای را امضاء كرده‌اند كه بی‌طرفی وب، یعنی اصل جریان آزاد اطلاعات را زیر سؤال برده است، شما نگران نیستید؟ خیر، من فكر می‌كنم افرادمتوجه خواهند شد كه بی‌طرفی بسیار اهمیت دارد. میزان بازبودن اینترنت برای كسب و كار، رابطه مستقیمی با انتخاب شغل و محل زندگی خواهد داشت. این خود یك عامل رقابت میان كشورهایی كه می‌خواهند جوانان هوشمندتر را جذب كنند، خواهد بود. به این ترتیب، افكار عمومی همچنین به اهمیت مردم‌سالاری پی‌خواهد برد. برای كاركرد درست، مردم سالاری به رسانه ارتباطیِ باز نیاز دارد. می‌دانیم كه نقش چهارمین ركن * یعنی رسانه‌های سنتی، برای مردم‌سالاری اساسی بوده است. از این رو، امروز گفته می‌شود اینترنت ركن پنجم است. اگر آزاد و باز نباشد، دیگر مردم‌سالاری وجود نخواهد داشت.