اثر فاصله انتقال بر انتشارپذيري كلريد سديم با استفاده از نرم افزار HYDRUS 2D

Effect of Scale on NaCl Dispersivity by HYDRUS 2D

انتشارپذيري يك خاصيت قابل اندازه گيري محيط متخلخل و يكي از پارامترهاي مهم معادله جابجايي انتشار مي باشد كه در بررسي و حل مسايل مربوط به انتقال آلودگي و حفاظت از منابع آبهاي زيرزميني استفاده مي شود. گاهي اين كميت براي كل محيط متخلخل ثابت در نظر گرفته مي شود ولي در طول سه دهه اخير، مطالعات فراوان نشان داده است كه انتشار پذيري به فاصله انتقال و يا طول آبخوان نيز بستگي دارد. در اين پژوهش به بررسي اثر ضخامت آبخوان در انتشار پذيري محلول كلريد سديم در خاكهاي ماسه اي پرداخته شده است. بدين منظور ضخامت هاي مختلف 20، 40 ، 60، 80 و 100سانتي متر تهيه و انتشارپذيري آنها مورد بررسي قرار گرفت. همچنين جهت انجام محاسبات مربوط به تعيين انتشار پذيري، از مدل بريگهام و براي شبيه سازي حركت كلريدسديم از مدل دو بعدي HYDRUS استفاده گرديد. استفاده گرديد. مدل بريگهام حل مستقيمي از معادله كلاسيك جابجايي – انتشار است كه براي فواصل انتقال كوتاه پيشنهاد شده است. با توجه به نتايج به دست آمده، انتشارپذيري خاك مقداري ثابت بوده كه در دامنه قابل قبولي نوسان داشت و در محدوده نتايج به دست ‌آمده از ساير مطالعات بود و هيچگونه وابستگي آن به ضخامت خاك ملاحظه نگرديد. نتايج به دست آمده از نرم افزار HYDRUS نشان داد كه با افزايش متوسط فاصله انتقال مقدار انتشارپذيري خاك افزايش يافته به طوري كه با نزديك شدن غلظت نمونه‌ها به غلظت نهايي آلاينده مقدار آن ثابت شده است.

Dispersivity is an important property of a porous medium and Advection-Dispersion equation (ADE). It is used in solving problems related to pollutants migration by groundwater. Numerical models are frequently used for simulation of water movement in soils. In the present study, the dependence of NaCl dispersivity on thickness of the aquifer materials has been investigated. In orther to perform it, 5 different thickness of soil column (20, 40, 60, 80 and 100 cm) selected. The physical model used in the study consisted of a cylindrical tank with inner diameter of 6cm and 5 thicknesses 20, 40, 60, 80 and 100 cm of soil column designated by T1, T2, T3, T4 and T5 respectively. Sodium chloride with an electrical conductivity (EC) of 3 dSm-1 was selected as conservative pollutant. For calculation of dispersivity Brigham model and for simulation of NaCl movement HYDRUS software used. Results of the study indicated that the dispersivity of sandy porous was not dependent on the thickness. The result of HYDRUS showed that with increase of aquifer length, dispersivity increased but it was not significant.