برآورد ضريب گياهي ذرت دانه‌اي با استفاده از خصوصيات فيزيولوژيكي گياه (مطالعه موردي: ماهيدشت كرمانشاه)

Estimation of Crop Coefficients (KC ) of Grain Corn S.C. 704 Using the Physiological Properties (Case Study: Kermanshah- Mahidsht)

ضريب گياهي يكي از فاكتورهاي بسيار مهم در برنامه ريزي‌هاي آبياري و تخصيص بهينه منابع آب به گياهان به حساب مي‌آيد. اين مطالعه در طي دو سال زراعي 1389 و 1390 در ايستگاه لايسيمتري مركز تحقيقات جهاد كشاورزي استان كرمانشاه واقع در دشت ماهيدشت صورت گرفته است. ضريب گياهي از طريق نسبت تبخير و تعرق واقعي به تبخير و تعرق پتانسيل گياه مرجع بدست آمده است. تبخير و تعرق واقعي با استفاده از داده هاي لايسيمتري اندازه گيري و تبخير و تعرق پتانسيل گياه مرجع نيز بر اساس فرمول پنمن- مانتيث بر اساس داده هاي روزانه هواشناسي ايستگاه ماهيدشت محاسبه گرديد. در طول دوره رشد شاخص سطح برگ نيز طي 14 مرحله اندازه گيري و ثبت گرديد. بر اساس نتايج اين مطالعه ضريب گياهي با تعداد روزهاي بعد از كاشت و همچنين شاخص سطح برگ به‌صورت يك معادله چند جمله اي درجه پنج با ضريب تبيين بالاي 9/0 در سطح اعتماد 001/0 ارايه شده است. ميزان متوسط تبخير و تعرق پتانسيل گياه مرجع و تبخير و تعرق ذرت در طول فصول رشد به‌ ترتيب برابر 913 و 743 ميليمتر محاسبه گرديده است. در اين تحقيق در مراحل مختلف رشد گياه ذرت يعني مراحل ابتدايي، مياني و نهايي در طي دو سال به طور متوسط به ترتيب برابر 5/0، 22/1 و 89/0 محاسبه شده است. مقايسه بين مقادير بدست آمده با روش فايو حاكي از آن است كه داده‌هاي بدست آمده مطابقت خوبي را با آن نتايج نشان مي‌دهند و تفاوت جزيي كه در مراحل انتهايي رشد پيش آمده ناشي از تاثير تغييرات اقليمي در ميزان آب مصرفي گياه مي‌باشد.

Crop coefficient (Kc) is one of the important factors in the irrigation planning and crop water allocation. The current study was carried out in order to calculate Kc for grain maize in the lysimetric station of Jihad-e-Agriculture and Natural Resource of Kermanshah, in Mahidasht. Kc was calculated as the ratio of crop evapotranspiration (ETc) to potential reference crop evapotranspiration (ETo). Actual crop evapotranspiration was measured based on lysimetric experiment and potential of reference crop evapotranspiration was calculated using Penman-Monteith equation based on daily weather data in Mahidasht weather station. During the growing season Leaf Area Index (LAI) was measured 14 times. The relation between Kc and number of Days After Sowing (DAS) and also LAI was investigated. In both cases the relation was made in a polynomial equation in order of 5 with the coefficient of determination over 0.9 and confidence level 0.001. Total amount of ETo and ETc in the growing period were 913 and 743 mm respectively. The initial, mid and late Kc for the maize determined a 0.5, 1.22 and 0.89, respectively. Comparing the calculated Kc values in the current study with the FAO values for Kc shows acceptable match except small differences in the late season that can be because of climate change and its impacts on crop water requirement.