بررسي اثرات تغيير اقليم بر رواناب حوضه هاي آبريز (مطالعه موردي : حوضه آبريز آجي چاي در استان آذربايجان شرقي)

The Impacts of Climate Change on Runoff in Watersheds (Case Study: Ajichay Watershed in East Azerbaijan Province, Iran)

تغيير در دما و الگوي بارش اثرات زيادي بر كميت و كيفيت منابع آب به خصوص مناطق خشك نظير ايران دارد. در سال هاي اخير وقوع خشكسالي هاي متعدد در ايران خطري جدي براي منابع آب محسوب مي شود. به دليل افزايش ميزان آب مورد تقاضا، بررسي اثرات تغيير اقليم بر منابع آب ضروري به نظر مي رسد. در اين تحقيق به بررسي اثرات تغيير اقليم بر رواناب در حوضه آجي چاي در استان آذربايجان شرقي پرداخته مي-شود. جهت پيش بيني تغيير اقليم بر مبناي مدل هاي گردش عمومي (GCM) از مدل LARS-WG جهت ريز مقياس نمايي استفاده گرديد. با استفاده از LARS-WG تغيير اقليم در حوضه آجي چاي با بكار گيري مدل HADCM3 و سناريوهاي A1B، A2 و B1 در افق 2055، مورد بررسي قرار گرفت. نتايج به دست آمده حاكي از افزايش دما و كاهش بارش در منطقه بودند. در بخش ديگري از تحقيق، جهت شبيه سازي اثرات تغيير اقليم بر رواناب حوضه، از مدل هوشمند برنامه ريزي بيان ژن با استفاده از الگوهاي ورودي مختلف، استفاده گرديد. نتايج به دست آمده حاكي از كاهش قابل توجه ميزان رواناب در حوضه بودند. همچنين با توجه به نتايج به دست آمده لازم است تا جهت سازگاري با تغيير اقليم، راهكارهاي مديريتي مناسب در سطح حوضه مورد توجه قرار گيرد.

Changes in temperature and precipitation patterns have serious impacts on the quantity and quality of water resources, especially in arid regions such Iran. In recent years, frequent droughts have threatened the water resources in Iran. Because of the increasing demand for water, studying the impacts of climate change on water resources is necessary. In this study, the impacts of climate changes on run-off in Ajichay watershed, located in East Azerbaijn were considered. To predict the climate change based on the General Circulation Models (GCM), the LARS-WG tool for downscaling was used. By using LARS-WG, climate change in Ajichay watershed by applying HADCM3 model and three emission scenarios, A1B, A2 and B1 in 2055 horizon was investigated. The results show a rise in temperature and reduction in precipitation. In the other part of the research, for simulationofthe impacts of climate change on watershed run-off, Gene Expression Programming (GEP) was used. The results indicated that significant reduction in run-off. With regarding the results of this research, for adaptation with climate change, it is necessary to consider suitable management action in this watershed