زمين‌شيمي و پتروژنز پلاژيوگرانيت‌هاي مجموعه افيوليتي نيريز- ايران:با تاكيدي بر منشا آن‌ها

Geochemistry and petrogenesis of plagiogranites in the Neyriz ophiolitic sequence, Iran: Constraints on their origin

توده نفوذي پلاژيوگرانيتي، در بخش گابرويي مجموعه افيوليتي نيريز، واقع در جنوب‌شرق شيراز، رخنمون دارد. اين توده از نظر سنگ‌شناسي شامل توناليت و ترونجميت است و تماس آن با گابروهاي اطراف به‌صورت واضح و در مواردي پوشيده است. بافت غالب آن‌ها گرانولار غير همسان‌دانه، گرانوفيري و ميكروگرافيك است. كاني‌هاي اصلي پلاژيوگرانيت‌ها شامل كوارتز، پلاژيوكلاز و فلدسپار سديك و كاني‌هاي فرعي به‌مقدار كمتر از 10 درصد شامل آمفيبول همراه يا بدون پيروكسن، اوپاك و به‌ندرت تيتانيت و زيركن است. بر اساس مطالعات زمين‌شيميايي، پلاژيوگرانيت‌ها از نوع كالك‌آلكالن و متاآلومينوس هستند و داراي ويژگي‌هاي گرانيت نوع I و محيط تكتونيكي پشته ميان اقيانوسي و قوس آتشفشاني هستند. الگوي عناصر نادر خاكي به‌هنجار شده به كندريت پلاژيوگرانيت‌ها، يك تهي‌شدگي مشخص از عناصر نادر خاكي سبك همراه با الگوي تقريباً مسطح در بخش عناصر نادر خاكي سنگين را نشان مي‌دهد. به‌نظر مي‌رسد كه ماگماي سازنده اين سنگ‌ها در يك محيط تكتونيكي پهنه بالاي فرورانش از ذوب بخشي سنگ‌هاي بازيك حاصل شده باشند كه اين سنگ منشا خود قبلاً از ذوب يك گوشته تهي‌شده هارزبورژيتي نشات گرفته‌ است.

Plagiogranite intrusive rocks are outcropped in the gabbroic section of the Neyriz ophiolitic sequence in the south east of Shiraz. Petrographically, they are comprised of tonalite, trondhjemite and their contact with surrounding gabbros is either sharp or covered. Predominant textures are hypidiomorphic inequigranular, granophyry and micrographic. Mineralogically, they are consisting of plagioclase, quartz, sodium feldspars as major minerals and less than 10% amphibole ± pyroxene, opaques and rarely titanite and zircon as minor minerals. Geochemical studies show that their magma is sub-alkaline type (calc-alkaline series) and metaluminous. Typologically, plagiogranites have characteristics of oceanic ridge granite (ORG) toward I-type granites. Chonderite normalized REE patterns of Neyriz plagiogranites show depletion in LREEs along with a flat HREE patterns and it seems that they were formed in supra-subduction zone environment by partial melting of mafic rocks which in turn were formed by the anatexis of a previously depleted harzburgitic mantle.