تجمع زيستي فلزات سرب و روي در كبد و عضله كپور (Cyprinus carpio)، ماهي سفيد (Rutilus frisii kuttom)و كفال طلايي (Liza auratus) بازار تهران

Bioaccumulation Lead and Zinc metals in the liver and muscle of Cyprinus carpio, Rutilus frisii kuttom and Liza auratus

يكي از خطرناك‌ترين آلاينده‌هاي سمي در محيط زيست موجودات زنده فلزات سنگين هستند كه سبب بروز مسموميت و بيماري‌هاي حاد و مزمن در انسان مي‌شوند. تحقيق حاضر در سال 1389 به منظور تعيين غلظت فلزات سنگين سرب و روي در بافت‌هاي كبد و عضله ماهيان كپور (Cyprinus carpio)، كفال طلايي (Liza auratus) و ماهي سفيد (Rutilus frisii kuttom) درياي خزر انجام شد. نمونه‌برداري به صورت كاملا تصادفي انجام شد و 36 عدد ماهي از بازار سرچشمه تهران تهيه گرديد. ميانگين غلظت سرب و روي در كبد و عضله ماهيان درياي خزر برابر با 58/0±19/2 و 61/12±86/143 ميلي‌گرم در كيلوگرم محاسبه شد كه اختلاف معني‌داري نشان مي‌داد (05/0 > p). بر اساس نتايج بدست آمده، بالاترين غلظت سرب و روي در كبد ماهي كفال (15/0±63/6 و 05/3±66/319) ميلي‌گرم در كيلوگرم و پايين‌ترين ميزان سرب و روي در عضله كپور دريايي (11/0±41/0 و 50/1±80/10) ميلي‌گرم در كيلوگرم به دست آمد. ميزان سرب و روي در ماهيان در مقايسه با حد مجاز استاندارد انجمن بهداشت ملي و تحقيقات پزشكي استراليا (NHMRC)، وزارت كشاورزي، شيلات و غذاي انگلستان (UKMAFF) و سازمان غذا و داروي آمريكا (FDA) بالاتر بود.

The aim of this study was to determine Lead and Zinc contamination in the muscle and liver tissues of Cyprinus carpio, Liza auratus and Rutilus frisii kuttom in 2010. Thirty six samples were obtained randomly from Tehran Sarcheshmeh market. According to the results, the mean concentrations of Pb and Zn in the liver and muscles samples were 2.19±0.58 143.86±12.61 mg/Kg, respectively. This indicated a significant (P < 0.05). Moreover, highest concentration of Pb (6.63±0.15 mg/Kg) and Zn (319.66±3.05 mg/Kg) was found in the liver of Liza auratus. Meanwhile, the lowest concentration of Pb (0.41±0.11 mg/Kg) and Zn (10.80±1.50 mg/Kg) was determined in the muscle of Cyprinus carpio. The determined mean concentration of Pb and Zn in the liver and muscle of Caspian Sea fishes 2.19±0.58 and 143.86±12.61 mg/Kg. Data revealed that the concentrations of Pb and Zn were above the acceptable limit determined by NHMRC, UKMAFF and FDA.