منازل و مقامات سالكان در نظريه سلوكي امام خميني(س)

Stages and Positions of Wayfarers in Imam Khomeini’s Wayfaring Notion

امام خميني گرچه همانند بسياري عارفان ديگر در هيچ‌يك از آثار خود به‌طور اختصاصي و جداگانه از منازل و مقامات در سير و سلوك سخن نگفته‌اند؛ اما در سراسر آثار خود به اين موضوع مهم و اساسي توجه ويژه داشته و ضمن توضيح و تشريح برخي منازل و مقا‌م‌ها، به نقد بعضي نظريات سلوكي چند تن از عارفان بزرگ پرداخته و آراي اختصاصي خود را مطرح نموده‌اند. اين مقاله به بررسي و سامان دهي نظريات امام حول سه محور عمده پرداخته است: الف) نظريات ويژه امام در خصوص منازل و مقامات سالكان و ترتّب كلي آنها كه از سه منظر «معرفت‌شناختي»، «جهان‌شناختي» و «انسان‌شناختي» مورد بررسي قرار گرفته است. ب) نظريات ويژه امام در «توضيح و تفسير» و «مراحل و مراتب» برخي مقام‌هاي اهل سلوك؛ ج) نظريات ويژه امام در خصوص «حضور قلب و مراتب آن

Although Imam Khomeini like many other mystics has not exclusively spoken of positions and stages in wayfaring, he has paid special attention to this crucial point in all his works. He has explained some of the stages and positions and also critically studied the wayfaring notions of some of the great mystics, while offering his own viewpoints. The present paper is an attempt to study Imam Khomeini’s viewpoints in three areas: a) His exclusive viewpoints about positions and stages of wayfarers and their sequence in three respects, i.e. epistemology, ontology and anthropology. b) Imam Khomeini’s specific viewpoints about “explanation and interpretation” and “stages and grades” of some of the positions of the wayfarers. c) Imam’s specific viewpoints about “meditation and its grade”.