خريد اعتباري سهام در بانكداري و بازار سرمايه اسلامي

Buying Stocks on Margin in Islamic Banking and Capital Market

يكي از خدمت‌هاي مالي كه در بازارهاي سرمايه ارايه مي‌شود، خريد اعتباري سهام است. بانك‌ها خط اعتباري را در اختيار شركت‌هاي كارگزاري قرار مي‌دهند. شركت كارگزاري نيز اين اعتبار را به مشتريان خود در برابر دريافت وثيقه‌هاي معتبر مي‌دهند و سرمايه‌گذاران مي‌توانند از اين اعتبار در خريد سهام استفاده كنند. از زمان استفاده، اين اعتبار به‌صورت وام با بهره در مي‌آيد و خريدار سهام متعهد است اصل و فرع وام را طبق زمان‌بندي معيّن بپردازد و سهام را تحويل بگيرد. از آنجايي كه عقد پايه اين فرايند قرض ربوي است، در نظام مالي اسلامي نمي‌توان از اين ابزار استفاده كرد. مقاله پيش‌رو درصدد است تا با استفاده از عقدهاي مشاركت مدني و مرابحه، سازوكاري را منطبق با احكام اسلامي طراحي كند.**** در اين روش، بانك، اعتباري را در قالب مشاركت مدني در اختيار شركت كارگزاري قرار مي‌دهد. شركت كارگزاري با استفاده از اين اعتبار، سهام مورد نظر مشتري را به‌صورت نقدي خريده و در قالب مرابحه مدت‌دار به مشتري مي‌فروشد، وي با پرداخت قيمت مرابحه‌اي سهام، آنها را دريافت مي‌كند. شركت كارگزاري نيز متناسب با ميزان اعتبار استفاده‌شده و مدت‌زمان استفاده از اعتبار، اصل و سود مشاركت را به بانك مي‌پردازد.

One of the services delivered in the conventional capital markets is buying stocks on margin. The banks provide LC for brokerage firms. These firms supply their customers with this credit in return for valid security and the investors may use it to buy stocks. Since the time the investors use this credit, it takes the form of interest loan and the stock buyer pledges to pay the principal and interest on time and obtain the stock. As the contract underlying this process is usury debt, it is not permitted to be used in the Islamic financial system. In this paper, using the Murabahah and Musharakah contracts, we try to design a mechanism coincident with the Islamic teachings. In this approach, the bank provides the brokerage firm with credit in the form of Musharakah contract, in order for it to be able to use the credit in the form of Murabahah contract. The brokerage firm, using this credit, buys the relevant shares for the customer in cash and sells them to him in the form of time Murabahah contract and he obtains the shares by paying their Murabahah price. The brokerage firm pays the loanʹs principal and interest in proportion to the amount of used credit and the time the credit has been used.