سرمايه انساني، فقر و نابرابري درآمدي در اسلام و كشورهاي اسلامي

Human capital, poverty and income inequality in Islamic countries

يكي از هدف‌هاي توسعه اقتصادي، كاهش فقر و بهبود وضعيت توزيع درآمد است و يكي از راه‌هاي دستيابي به اين مهم، بهبود مولفه‌هاي سرمايه انساني، از جمله سلامت و آموزش است. تقويت سلامت و تحصيلات افراد نه‌تنها بالذات ارزش دارد؛ بلكه به‌علت تاثيراتي كه در تقويت بهره‌وري دارد، به بالارفتن درآمد فرد و جامعه انجاميده؛ در نتيجه آنان را از مشكلات اقتصادي نجات مي‌دهد. مقاله پيش‌رو مي‌كوشد تا ضمن بررسي مفاهيم فقر، نابرابري و نيز مولفه‌هاي سرمايه ‌انساني؛ مانند: سلامت و آموزش، از ديدگاه اسلامي و ضمن بررسي ادبيات سرمايه انساني در اقتصاد متعارف، رابطه سرمايه انساني و فقر و نابرابري را در كشورهاي اسلامي مورد توجه قرار دهد. در حقيقت به ارزيابي تاثير تقويت مولفه‌هاي سرمايه انساني بر كاهش فقر و نابرابري درآمدي در كشورهاي اسلامي مي‌پردازد. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه؛ اولاً، دين اسلام به تقويت مولفه‌هاي سرمايه انساني، رفع فقر و كاهش نابرابري‌هاي ناصحيح اجتماعي، توجه كرده است؛ ثانياً، به لحاظ تجربي، رابطه منفي و معناداري ميان مولفه‌هاي سرمايه انساني و فقر و نابرابري درآمدي در كشورهاي اسلامي وجود دارد. الگوي اقتصادسنجي مورد استفاده در تحقيق پيش‌رو در بخش تجربي، از رويكرد تلفيق داده‌ها، در 49 كشور اسلامي و در 8 دوره زماني استفاده مي‌كند.

Having gone over the concepts of poverty, income inequality and components of human capital such as healthcare and education, from an Islamic point of view and the available literature in conventional economics about, this paper investigates the relationship between income distribution and poverty in Islamic countries. In fact, it tries to evaluate the effects of strengthening human capital components on poverty and income inequality reduction. The results show that Islam has paid enough attention to boosting human capital components and inequality reduction in Muslim population. In addition, the empirical findings of this research, using a panel data set for 49 Islamic countries over eight time periods, suggest that there is a negative but meaningful relation between the human capital and poverty and income inequality in Islamic countries.