مطالعه توليدات، اثرگذاري و مشاركت علمي كشورهاي منطقه خاورميانه در پايگاه اسكوپوس

Research output, impact, and collaboration among Middle Eastern academics based on citations in the Scopus database

هدف: پژوهش حاضر به بررسي توليدات، اثرگذاري و مشاركت علمي 16 كشور منطقه خاورميانه در پايگاه اسكوپوس طي يك دوره زماني ده ساله (1999-2008) مي پردازد. روش/ رويكرد پژوهش: جامعه پژوهش حاضر كه به روش پيمايشي انجام شده است را تعداد 444715 مدرك تشكيل مي دهند كه حداقل يكي از نويسندگان آن داراي وابستگي سازماني به دانشگاه ها و موسسات پژوهشي كشورهاي منطقه خاورميانه هستند و طي سال هاي1999- 2008 در پايگاه اسكوپوس نمايه شده اند. يافته ها: بررسي توليدات و استنادهاي كشورهاي منطقه خاورميانه بيان گر اين است كه بيشترين تعداد مقالات مربوط به تركيه و بيشترين استنادهاي دريافتي و خوداستنادي مربوط به رژيم اشغالگر قدس بوده است. همچنين 67/14 درصد از مقالات و 74/7 درصد از استنادهاي منطقه به پژوهشگران ايراني تعلق دارد. از سوي ديگر توليدات علمي كشور در پايگاه اسكوپوس با دريافت 25/3 استناد به طور متوسط، از اثرگذاري پاييني برخوردار بوده است و از نظر شاخصِ اثرگذاري، ايران در رتبه سيزدهم منطقه قرار دارد. بررسي همكاري هاي علمي كشورهاي منطقه نشان گر اين است كه كشور يمن داراي بيشترين همكاري بين‌المللي در توليدات علمي خود بوده و1/23 درصد از توليدات علمي ايران نيز حاصل همكاري هاي بين‌‌المللي است. نتيجه گيري: كشورهاي منطقه خاورميانه درمجموع با انتشار 3 درصد از كل توليدات و دريافت 4/2 درصد از كل استنادهاي پايگاه اسكوپوس، از سهم نسبتاً كمي در توليدات علمي جهاني اين پايگاه برخوردارند.

Purpose: To investigate the scientific productivity, impact, and collaboration of 16 Middle Eastern countries in the Scopus database from 1999 to 2008. Design/Methodology/Approach: A total of 444,715 documents published between 1999 and 2008 and indexed in Scopus were examined. The criterion for selection was an institutional affiliation of at least one contributor with an institute located in the region. Findings: Turkey was the most productive country in the Middle East, while the highest number of citations and self citations were received by Israeli researchers. 14.67 percent of records and 7.74 percent of citations belonged to Iranians. The number of citations received by Iranian publications was 0.27, ranking thirteenth in the region. Yemen showed the highest number of collaborative projects. Collaborative work with other countries constituted 23.1 percent of Iranian publications. Conclusion: Only 3% of publications in Scopus have been produced by Middle Eastern countries, those receiving 2.4 percent of citations.