بررسي فيتوشيميايي و ضد باكتريايي اسانس گياه Ferula gummosa Boiss. در منطقه ميقان استان سمنان

Phytochemical and antibacterial activity of Ferula gummosa Boiss. essential oil in Semnan province (Mighan)

چكيده باريجه با نام علمي Ferula gummosa Boiss.و نام محلي" باريجه" متعلق به تيره چتريان در شرق، غرب و مركز ايران مانند استانهاي سمنان، خراسان، تهران، اصفهان و فارس پراكنده شده است و به واسطه تركيبات شيميايي مختلف نظير ترپنوييد، كومارين،آروماتيك استر، اسيدها و الكل هاي ترپني يكي از مهمترين گياهان دارويي با خواص ضد ميكروبي و باكتري مي‌باشد. در اين تحقيق پس از جمع آوري صمغ باريجه در تيرماه 1391 از كوه هاي ميقان در حوالي شاهرود، خشك و سپس تركيبات موجود در اسانس صمغ باريجه به روش تقطير با آب توسط دستگاه كلونجر به‌مدت 5/1 ساعت استخراج و شناسايي تركيبات اسانس توسط دستگاه GC-MSانجام و اثر ضدميكروبي اسانس نيز با تعيين حداقل غلظت بازدارندگي (MIC) به روش انتشار ديسك بررسي شد. آناليز مواد موثره اسانس نشان داد كه به‌ترتيب تركيب‌هاي: بتا-پينن (88/70 درصد)، آلفا-پينن (05/8 درصد)، بتا-ميرسن (29/2 درصد) و (-) ميرتنال (40/2 درصد) از مهمترين تركيبات تشكيل‌دهنده اسانس بوده و ميزان حداقل غلظت بازدارندگي اسانس (MIC)، به‌ترتيب عليه باكتري هاي استافيلوكوكوس اورويوس، اشرشياكلي، شيگلاديسانتري و باسيلوس به‌ترتيب: 5/62، 5/62، 125، 125 و 500 ميلي‌گرم بر سي سي مي‌باشد. تحليل نتايج حاكي از آن است كه صمغ گياه داراي ظرفيت لازم براي استفاده به‌عنوان هيدروكربن ترپني با اثر ضدميكروبي مي‌باشد. واژگان كليدي: باريجه (Ferula gummosa Boiss)، اسانس، تقطير با آب، حداقل غلظت بازدارندگي، ضدباكتري

Abstract Ferula gummosa Boiss. (Barije) is belongs to Apiaceae family and commonly widespread and native in all dry warm part of Iran (Semnan, Khorasan, Tehran, Isfahan and Fars provinces), which have different chemical components such as terpenoid, cumarins, Esters, acids and terpene alcohols and has been used as strong anti-septic and antibacterial activity. The resin of plant was collected from july 2012 in Semnan province. Essential oil was obtained by hydro distillation (Clevenger apparatus) after 1/5 h and were analyzed by GC-MS. The anti-bacterial activity was obtained by disc diffusion method and minimum inhibition concentration (MIC). Results showed that B-pinene (% 70.88), ?-pinene (%8.05), B-mircen (%2.29) and mirtenal (%2.40) were the most constituents of essential oil and Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Shigella, Salmonella and Bacillus antracis were sensitive bacteria with MIC: 62.5, 62.5, 125, 125 and 500mg/mL ,respectively.