كليدواژه :
گندم , تنش خشكي , قطع آبياري , كود نيتروژن
چكيده فارسي :
با توجه به محدود بودن منابع آب كشاورزي ،بكارگيري هر راهكار به منظور صرفه جويي در آب بسيار مهم است.يكي از اين راهكارها كم آبياري مي باشد.در اين تحقيق هدف بررسي تنش خشكي به صورت قطع آبياري بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم رقم چمران در سطوح مختلف كود نيتروژن و تعيين راهكارهايي جهت دستيابي به افزايش بازدهي مصرف منابع آب مي باشد. اين پژوهش در سال زراعي 87-1386 در مزرعه مركز تحقيقات كشاورزي اهواز در سه تيمار آبياري I1(بدون تنش) ، I2 (قطع آبياري در مرحله ظهور سنبله) و I3 (قطع آبياري در مرحله شيري شدن دانه) و پنج سطح نيتروژن با مقادير N1 بدون مصرف كود ،40= N2 ، 80 = N3 ، 120 = N4 و 160 = N5 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار مورد بررسي قرارگرفت. آزمايش به صورت اسپيلت پلات در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا گرديد. نتايج نشان داد كه تيمار I1 با شاخص سطح برگ 37/7 بيشترين و تيمار I2 با شاخص سطح برگ 27/6 كمترين مقدار را به خود اختصاص داده‌اند. تيمار I1 با مقدار 5/1828 گرم بر متر مربع بيشترين و تيمار I2 با مقدار 1368 گرم بر متر مربع‌كمترين مقدار ماده خشك را توليد كردند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تيمارهاي آبياري بر كل ماده خشك، عملكرد دانه، عملكرد كاه، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع و تعداد دانه در سنبله در سطح 1 درصد معني‌دار بود ولي بر ميزان كروفيل برگ پرچم معني‌دارنبود. همچنين تيمارهاي نيتروژن بر كل ماده خشك، عملكرد دانه، عملكرد كاه، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع و ميزان كروفيل برگ پرچم درسطح 1 درصد معني‌دار شد. بطوريكه تيمار I3 با راندمان 11/48 گرم دانه بر مترمربع به ازا مصرف يك متر مكعب آب بيشترين راندمان اقتصادي و تيمارهاي I1 و I2با راندمان هاي به ترتيب 02/47 و 38/42 گرم دانه بر متر مربع به ازا مصرف يك متر مكعب آب در رده هاي بعدي با تفاوت معني داري در سطح 5 درصد از يكديگر قرار داشتند.
چكيده لاتين :
Due to the limited water resources in agriculture, applying any strategy to saving water is very important. One of these strategies is Deficit Irrigation. The purpose of this study is evaluation of drought stress as water holding on yield and yield components of wheat Chamran cultivar at different levels of nitrogen fertilizer and determine strategies to achieve efficient increase of water resources consumpation.This research in 2007-2008 cropping year in the field of Agricultural Research Center of Ahwaz in three irrigation treatments I1 (without stress), I2 (irrigation holding at heading stage) and I3 (Irrigation holding at grain milk stage) and five nitrogen levels N1 without fertilizer, N2= 40, N3= 80, N4= 120 and N5=160 kg N ha was investigated.The experiment conducted as split-plot randomized complete block design with three replications. Results showed that I1 treatment with LAI 7.37 the highest and I2 treatment with LAI 6.27 allocated to the lowest. The I1 treatment with 1828.5 g/m2 produced the highest and I2 treatment with 1368 g/m2 the lowest value dry matter.The results of analysis of variance showed that irrigation treatments on total dry matter, grain yield, straw yield, harvest index, 1000-seed weight, ear number per square meter and number of grains per spike was significant at 1% level, but the amount was not significant on Krvfyl amount of flag leaf. The nitrogen treatments on total dry matter, grain yield, straw yield, harvest index, seed -1000 grain weight, number of grains per spike, spike number per square meter and the rate of Krvfyl flag leaf was significant at 1% level. So treatment I3 with a yield of 48.11 g grain m per intake of one cubic meter of water, had the most economical efficiency and treatments I1 and I2 with efficiencies, respectively, 47.02 and 42.38 grams m grains per intake of one cubic meter of water were placed in the next categories with significant difference from each other at 5% level.
