تأثير انواع و مقاديركودهاي آلي بر مديريت علف هرز انگل گل جاليز (Perss. Orobanche aegyptiaca) در گوجه فرنگي (Mill. Lycopersicon esculentum)

Effects of different types and rates of organic manures on Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca Perss.) control in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.)

به منظور بررسی تأثیر انواع و مقادیر كودهای آلی مختلف بر كنترل علف هرز انگل گل جالیز (Perss. Orobanche aegyptiaca) در گوجه فرنگی (Mill. Lycopersicon esculentum)، دو آزمایش بر پایه طرح بلوك های كامل تصادفی با سه تكرار درگلخانه تحقیقاتی دانشكده كشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد و مزرعه نمونه آستان قدس رضوی در طی سال های 1388 و 1389 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش گلخانه ای عبارت بودند از: كاربرد كود مرغی، كود گوسفندی ،كود گاوی و بقایای محیط كشت قارچ هر كدام به میزان 10 ، 20 ،30 و 40 تن در هكتار. تیمارهای آزمایش مزرعه ای شامل كاربرد كود مرغی، كود گوسفندی وكود گاوی هر كدام به میزان 20 و 40 تن در هكتار بود. در آزمایش گلخانه ای، گلدان ها به طور مصنوعی به گل جالیز آلوده شدند، اما آزمایش مزرعه ای در زمینی كه به صورت طبیعی آلودگی بالایی به گل جالیز داشت، انجام شد. یافته های این تحقیق نشان داد كه اثر كاربرد انواع كودهای دامی در تمام صفات مورد اندازه گیری در میزبان و گل جالیز معنی دار بود (01/0 p≤). در آزمایش گلخانه ای بیشترین وزن تر و خشك گوجه فرنگی همراه با كمترین آلودگی به گل جالیز از تیمار كود مرغی بدست آمد، اما در آزمایش مزرعه ای بیشترین عملكرد (68 تن در هكتار) و كمترین میزان آلودگی به گل جالیز مربوط به تیمار كود گوسفندی بود. عملكرد اقتصادی كود مرغی در شرایط مزرعه ای در حدود 38 تن در هكتار بود. بین سطوح مختلف كاربرد كود (20 و 40 تن در هكتار) از نظر تولید زیست توده گل جالیز تفاوت معنی داری وجود نداشت. به نظر می رسد كه تأثیر كودهای دامی در كاهش آلودگی به گل جالیز می تواند به علت تغییراتی باشد كه طی فرایند تجزیه كود در خاك اتفاق می افتد كه از آن جمله می توان به بالا رفتن دما و تولید مواد سمی گیاهی اشاره كرد. نتایج این تحقیق نشان داد كه كاربرد كودهای دامی علاوه بر كنترل نسبی علف هرز گل جالیز قادر است شرایط مناسبی از مواد غذایی و حاصلخیزی خاك را در مزرعه برای رشد گیاه زراعی فراهم كند.

In order to study the effect of different types and rates of animal manure and spent mushroom compost on controlling Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca Perss.) in tomato (Mill. Lycopersicon esculentum), two studies were conducted on randomized complete block design with three replications at Research green house, College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad and Nemooneh field of Astane Ghods Razavi during two years of 2009 and 2010. Greenhouse study treatments were consist of poultry, cow, sheep manure and spent mushroom compost, which each one applied at four rates (10, 20, 30 and 40 t.ha-1). Field experiment treatments were included of poultry, cow and sheep manure that each one applied at two rates (20 and 40 t.ha-1). Result of the greenhouse study indicated that poultry manure significantly reduced orobanch infestation and increase tomato dry weight compared to control. But in the field experiment, the maximum fruit yield (68 t.ha-1) with the minimum orobanch dry weight were obtained with sheep manure. The effect of cow manure was similar to poultry manure in all measured traits. In the field study, rates of manure application had no significant effect on orobanch fresh and dry weights. The findings indicated that all treatments of animal manure reduced orobanch infestation. But the mechanism of orobanch growth suppression due to animal manures application is unknown. It seems fermentation of different organic matters can produced heat and the resulting toxic compounds such as certain organic acids, ammonia and ammonium salts that may reduce orobanch growth at proper concentrations.