بررسي تغييرات مهمترين مواد موثره ثانوي و فعاليت آنتي‌اكسيداني اندام‌هاي مختلف گياه دارويي سنجد (.L Elaeagnus angustifolia) در رويشگاه‌هاي مختلف استان خراسان رضوي

Phytochemical and antioxidant activity of Eleagnus angustifolia L. in different regions of Razavi Khorasan province

چكيده سنجد با نام علميL. Elaeagnus angustifolia از گونه‌هاي بسيار مهم غذايي و دارويي است كه تاريخ شناسايي و استفاده آن به زمان‌هاي گذشته مربوط مي‌شود. رويشگاه‌هاي مختلف با شرايط آب و هوايي متنوع اثرات متفاوتي بر كيفيت و كميت مواد موثره گياهان دارند. مناطق خشك و نيمه خشك كشور خصوصاً استان خراسان با رويشگاه‌هاي مختلف عرصه‌اي بالقوه براي رشد و نمو اين گونه دارويي ايجاد كرده است. جهت انجام اين پژوهش، در فصل رويشي و زايشي اندام‌هاي گياه سنجد (برگ، ميوه وگل) از چهار رويشگاه مختلف منطقه درگز (چهلمير، قرخ قيز، آرتيان و سنگ سوراخ) واقع در استان خراسان رضوي جمع‌آوري شدند. سنجش فلاونوييد، پلي‌فنل، آنتوسيانين به روش اسپكتروفتومتري و فعاليت آنتي‌اكسيداني به سه روش RP و TAC، DPPHصورت گرفت. ميزان مواد موثره در اندام‌هاي مختلف گياه سنجد ثابت نبود به‌طوري‌ كه نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان فلاونوييد و فنل درمنطقه قرخ قيز به‌دليل افزايش تنش شوري (6/4Ec=) مشاهده شد. بيشترين ميزان آنتوسيانين‌ها و فعاليت آنتي‌اكسيداني نيز در اين منطقه به‌دليل وجود اين تنش شوري افزايش يافت. واژگان كليدي: سنجد (L. Elaeagnus angustifolia)، فلاونوييد، فعاليت آنتي‌اكسيداني، فنل

Abstract Elaeagnus angustifolia L. is the important medicine and fruit in Iran, which possibly has different quality and quantity metabolites in different climates. The leaves, flowers and fruit of Elaeagnus angustifolia L. were collected in different region in Dargaz region (Razavi Khorasan province). Total phenol (TP), total flavonoids (TF) and total anthocyanin (TA) were obtained by spectrophotometry and anti oxidant activity of methanolic extract were measured by RP, TAC and DPPH methods. Results showed that phytochemical of extracts of plant parts were different and so plant part extracts of Ghorakh khiz region have more content of TF, TP and TA, in addition have the better anti oxidant activity in salin regions with Ec=4.6.