تاثير برنامه خودمراقبتي بركيفيت زندگي سالمندان تحت پوشش مركز بهداشت جنوب تهران

Effect of a self care program on quality of life of the elderly clients covered by health centers of Southern of Tehran.

زمينه و هدف: مهمترين عامل تعيين­كننده كيفيت زندگی سالمندان سلامتی است، مطالعات نشان داده كه سلامتی با افزايش سن كاهش مي­يابد. از آنجا كه سالمندان به علت مشكلات فراوان مستعد آسيب مي­باشند، نيازمند توجه و رعايت برنامه خود مراقبتی موثر در ارتقاء سلامت مي­باشند. مطالعه حاضر با هدف بررسی كيفيت زندگی سالمندان مركز بهداشت جنوب تهران و تاثير بكارگيری برنامه خود مراقبتی بر آن صورت پذيرفته است. روش ­كار: مطالعه از نوع مداخله­ای با گروه شاهد مي­باشد. تعداد افراد مورد مطالعه 132 نفر بودند كه در دو گروه تجربی (نفر52) و شاهد (80نفر) قرارگرفتند و به صورت نمونه­گيری خوشه­ای تصادفی از 5 مركز بهداشتی درمانی انتخاب شدند. سپس برنامه آموزشی خود مراقبتی در طول سه ماه اجرا شد گردآوری داده­ها به روش مصاحبه ساختاری و ابزار آن پرسشنامه خصوصيات دموگرافيك و ابزار بررسی كيفيت زندگی از نوع فرم كوتاه بود. كيفيت زندگی با استفاده از پرسشنامه كوتاه در دو مرحله قبل و دوماه بعد از آموزش در دوگروه اندازه­گيری شد. سپس داده ­ها با كمك آزمون­های آماری توصيفی و تحليلی مورد بررسی قرار گرفتند. نتايج: دراين مطالعه ابعاد كيفيت زندگی در گروه تجربی پس از مداخله آموزشی افزايش يافت و ميانگين مجموع نمرات بعد فيزيكی از50/25±75/52 در قبل از مداخله به 96/18±11/66 پس از مداخله افزايش يافت. همچنين ميانگين مجموع نمرات بعد روانی از 46/24±61/53 در قبل از مداخله به 07/15±85/70 پس ازمداخله افزايش يافت ولی نمرات ابعاد كيفيت زندگی گروه شاهد پس از مطالعه نسبت به قبل ازمطالعه تفاوت معني­داری نداشت. نتيجه گيری: نتايج حاكی از تاثيرمثبت برنامه خود مراقبتی بر كيفيت زندگی سالمندان است.

Background and Aim: The most important single determinant of the quality of life of the elderly is health. Studies have shown that health declines with age. Because of high vulnerablity of the elderly due to many problems, they need particular attention and self-care programs for their health promotion. The objective of this study was to assess the quality of life of elderly clients under coverage of the Southern Tehran Health Center and determine the effects of a self-care program on it. Materials and Methods: This was a controlled interventional study conducted in 2010-2011. A total of 132 elderly clients (52 in the intervention, and 80 in the control, group) were selected by randomised cluster sampling from 5 Health Care Centers in Southern Tehran. A 3-month educational program was prepared with contents based on books published by the Ministry of Health and Medical Education and implemented. The quality of life was assessed in both groups at the beginning and 2 months after the intervention using a short questionnaire (sf36). Data were collected through a structured interview (demographic characterstics) and analyzed using descriptive and analytical statistical tests. Results: The mean quality-of-life score of the experimental group increased after education; the mean score of physical domain of the quality of life increased from 52.75 in 66.11 and that of the emotional domain from 53.61 to 70.85. The scores of different domains of quality of life of the control subjects did not change significantly. Conclusion: The findings show that a self-care educational program can have a positive affect on quality of life of the elderly.