اثرات شيشه ايراني (حاوي مت آمفتامين) بر سطوح سرمي هورمون هاي ACTH، كورتيزول و آلدوسترون در موش هاي صحرايي نر

The Effects of Iranian Shisheh (Containing Methamphetamine) on Serum Levels of ACTH, Cortisol and Aldosterone in Male Rats

سابقه و هدف: مت آمفتامين ماده اي است محرك كه تركيب اصلي آن آمفتامين (C9H13N) است. كريستاليزه مت آمفتامين در كشور ايران به نام شيشه معروف است. هدف از اين مطالعه، بررسي اثرات شيشه ايراني (مت آمفتامين) بر سطوح سرمي هورمون هاي (Adrenocorticotropic Hormone, ACTH)، كورتيزول و آلدوسترون در موش هاي صحرايي نر مي باشد. مواد و روشها: اين مطالعه تجربي بر روي 20 سر موش صحرايي نر نژاد ويستار كه بطور تصادفي به 4 گروه 5 تايي شاهد، دريافت كننده دوزهاي 2، 4 و 6 ميلي گرم شيشه به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن تقسيم بندي شدند، انجام گرديد. تزريق بصورت درون صفاقي، هفته اي يك بار و به مدت 6 هفته انجام گرفت. نمونه خون از طريق خونگيري از قلب باز تهيه شد و پس از تهيه سرم، ميزان هورمون هاي ACTH، كورتيزول و آلدوسترون توسط روش ELISA اندازه گيري و مقايسه شد. يافته ها: سطح سرمي ACTH در گروه دريافت كننده نرمال سالين با ميانگين 22/0±85/1 تغيير معني داري نسبت به گروه شاهد با ميانگين 22/0±23/1 نداشت. در حاليكه سطح سرمي ACTH در گروه هاي دريافت كننده دوزهاي mg/kg2 با ميانگين 17/0±55/2 (003/0=P) و دوز mg/kg4 شيشه با ميانگين 22/0±63/2 (002/0=P) نسبت به گروه شاهد دچار افزايش معني داري شد. دوز mg/kg6 شيشه با ميانگين 55/0±83/3 (0005/0 > P) باعث افزايش بيشتري در سطح سرمي ACTH نسبت به دوزهاي پايين و متوسط شد. سطح سرمي كورتيزول نيز در گروه دريافت كننده نرمال سالين با ميانگين 06/0±32/0 (385/0=P) تغيير معني داري نسبت به گروه شاهد با ميانگين 14/0±58/0 نداشت ولي در گروه هاي دريافت كننده دوزهاي 2mg/kg با ميانگين 17/0±55/2 (003/0=P) و دوز 4mg/kg شيشه با ميانگين 22/0±63/2 (002/0=P) نسبت به گروه شاهد دچار افزايش معني داري شد. دوز 6mg/kg شيشه با ميانگين55/0±83/3 (0005/0 > P) باعث افزايش بيشتري در سطح سرمي ACTH نسبت به دوزهاي پايين و متوسط شد. سطح سرمي كورتيزول نيز در گروه دريافت كننده نرمال سالين با ميانگين 06/0±32/0 (385/0=P) تغيير معني داري نسبت به گروه شاهد با ميانگين 14/0±58/0 نداشت ولي در گروه هاي دريافت كننده دوزهاي 2mg/kg با ميانگين 25/0±35/6 ( 005/0 > p ) و 4mg/kgبا متوسط ميانگين 29/0±42/6 (0005/0 > P)و mg/kg6 شيشه با ميانگين 23/0±81/6 (0005/0 > P) نسبت به گروه شاهد دچار افزايش معني داري شد. به همين ترتيب سطح سرمي آلدوسترون نيز در گروه دريافت كننده نرمال سالين با متوسط ميانگين 9/18±1492 تغيير معني داري نسبت به گروه شاهد با ميانگين 3/16±6/1396 نداشت ولي در گروه هاي دريافت كننده دوزهاي 2mg/kgبا ميانگين 3/38±1726 (0005/0 > P)، و 4mg/kg با ميانگين 4/81±6/1749 (0005/0 > P) و 6mg/kg شيشه با ميانگين 2/56±3/1785 (0005/0 > P) نسبت به گروه شاهد دچار افزايش معني داري شد. نتيجه گيري: نتايج بيانگر آن است كه مصرف شيشه سبب افزايش فعاليت غده فوق كليه مي شود كه اين امر به نوبه خود مي تواند عوارض باليني قابل توجهي را در پي داشته باشد.

BACKGROUND AND OBJECTIVE: Methamphetamine is a stimulant substance which its main component is amphetamine (C9H13N). In Iran, methamphetamine is known as Shisheh. The aim of this study was to investigate the effects of methamphetamine (Iranian Shisheh) on serum levels of ACTH (adrenocorticotropic hormone), cortisol and aldosterone in male rats. METHODS: In this laboratory experimental study, 20 male Wistar rats were randomly divided to control, saline receiving and 2, 4 and 6 mg/kg/body weight of Shisheh receiving groups of 5 rats in each group. The injection was carried out intraperitoneally once a week for 6 weeks. After serum collection, ACTH, cortisol and aldosterone levels were measured using ELISA method. FINDINGS: Serum ACTH level was not significantly different in saline receiving (1.85±0.22) compared to control group (1.23±0.22); however, significantly increased in groups receiving 2mg/kg (2.55±0.17) (p=0.003), and 4 mg/kg (2.63±0.22) (p=0.002) of Shisheh compared to control group. Serum ACTH level was higher in the group receiving 6mg/kg (3.83±0.55) (p < 0.0005) than 2 or 4 mg/kg of Shisheh receiving groups. Serum cortisol level was not significantly different in saline receiving (0.32±0.06) (p=0.385) compared to control group (0.58±0.14); however, significantly increased in groups receiving 2mg/kg (6.35±0.25) (p < 0.0005), and 4 mg/kg (6.42±0.29) (p < 0.0005) and 6 mg/kg of Shisheh (6.81±0.23) (p < 0.0005) compared to control group. Serum aldosterone level was not significantly different in saline receiving (1492±18.9) compared to control group (1396.6±16.3); however, significantly increased in groups receiving 2mg/kg (1726±38.3) (p < 0.0005), and 4 mg/kg (1749.6±81.4) (p < 0.0005) and 6 mg/kg of Shisheh (1785.3±56.2) (p < 0.0005) compared to control group. CONCLUSION: The results indicated that Shisheh injection can enhance adrenal gland activity in turn might followed by considerable clinical complications.