تعيين رخساره هاي مخزني در سنگ هاي كربناته بر اساس منحني هاي تزريق جيوه و انواع تخلخل در سازندهاي دالان و كنگان، ميدان گازي پارس جنوبي

Reservoir facies determination in carbonate rocks based on MICP curves and pore types in Dalan and Kangan formations, South Pars Gas field

حركت سيالات در سنگ مخزن تابع شبكه ي منفذي در برگيرنده است. منحني هاي تزريق جيوه براي ارزيابي سنگ مخزن، تفـكيك سنگ هاي با قابليت مخزني از انواع غير مخزني و تعيين ويژگي هاي شبكه ي منفذي (فضاي بين دانه اي و داخل دانه اي و گلوگاه ها) مورد استفاده قرار مي گيرند. اين منحني ها به عنوان ابزاري براي برقراري ارتباط ميان خصوصيات رسوبي و مخزني سنگ (قابليت هدايت سيالات در سنگ مخزن) مورد استفاده قرار مي گيرند. در اين مطالعه براي برقراري ارتباط ميان ويژگي هاي رسوبي و مخزني، منحني هاي فشار مويينه بر اساس خصوصيات مويينه رده بندي شده اند. پس از مشخص كردن شاخص هايي از منحني هاي فشار مويينه كه مبين خصوصيات شبكه ي منفذي هستند رده بندي آن ها با استفاده از روش آناليز خوشه اي (MRGC) انجام شد. بدين ترتيب شش رخساره ي منفذي در سنگ مخزن شناخته شده و سپس بافت رسوبي و نوع تخلخل اصلي در هر دسته با مطالعات پتروگرافي تعيين شده است. در گام آخر منحني هاي آب - هوا حاصل از آزمايش هاي سانتريفيوژ، براي تعيين قابليت عبوردهي سيالات در سنگ مخزن مطالعه و به طور جداگانه رده بندي شده اند. اين رده بندي بر اساس تغييرات فشار مويينه در مقادير متفاوت از اشباع شدگي انجام شده است. با مقايسه ي رخساره هاي منفذي تعيين شده و منحني هاي فشار مويينه ي هوا - آب اثر خصوصيات شبكه ي منفذي بر رفتار آب اشباع شدگي در سنگ مخزن بررسي شده است. هماهنگي خصوصيات منحني هاي سانتريفيوژ با رخساره هاي منفذي، نشان دهنده ي اهميت انواع تخلخل و ساختار شبكه ي منفذي (به خصوص هندسه ي گلوگاه ها) در ويژگي هاي مخزني و رفتار اشباع شدگي سنگ مخزن است. اين پژوهش نشان مي دهد تفاوت ها در شرايط و نوع آزمايش ها موجب اختلافاتي در نتايج مي شود اما خصوصيات مويينه به شدت تحت تاثير ساختار شبكه ي منفذي است. اين روش براي مطالعات مخزني و رده بندي رخساره هاي مخزني قابل استفاده است و مي تواند در كاهش ناهماهنگي هاي ميان رخساره هاي زمين شناسي و خصوصيات جرياني سنگ در مخازن كربناته مفيد باشد. در نتيجه، كيفيت سنگ مخزن و رفتار آب اشباع شدگي تابعي از ويژگي هاي شبكه ي منفذي هستند كه خود به شدت تحت تاثير تغييرات بافت رسوبي و عوارض دياژنزي سنگ مي باشد.

Fluid movement in the reservoir rock depends on the surrounding pore system. MICP curves are applied for the reservoir rock evaluation, distinction between reservoir and non-reservoir rocks and pore system (interparticle and intraparticle pore spaces and pore throats) characterization. The MICP curves are used as an instrument for making a connection between the depositional and reservoir (the ability of fluid conduction) properties. In this study, capillary pressure curves are classified based on the pore system characteristics in order to make a relationship between depositional and reservoir properties. The classification was performed first by determining some parameters from the MICP curves. Then the parameters were classified using cluster analysis (MRGC). As a result six pore facies are defined in the reservoir rock and then the depositional rock fabric and the main pore types are determined in each pore facies by petrographic analysis. Eventually, air-water capillary pressure curves from centrifuge tests were studied and then were classified separately in order to determine the ability of reservoir rock to fluid conduction. The classification was performed based on the variations in capillary pressure in different water saturations. The effect of pore system characteristics on fluid saturation behavior has been determined in reservoir rock by comparing the result of pore facies analysis and the air-water capillary pressure curves. The compatibility of the centrifuge curves with pore facies is indicative of the importance of the pore types and pore system structure (particularly pore throats) in reservoir rock properties and saturation behavior. This research shows dissimilarities in the condition and types of test cause some differences in the results but capillary properties are affected strongly by the pore system. This method is applicable in reservoir studies and the classification of reservoir facies and it can be useful in decreasing the incompatibilities between geological facies and dynamic properties of the reservoir rock. In conclusion, pore system characteristics which is strongly affected by the variations in depositional fabric and diagenetic features, control the reservoir rock quality and fluid saturation behavior.