اثر رطوبت خاك، فسفر و روي بر ويژگي‏هاي رشد سيب‏زميني در شرايط گلخانه‏اي

Effects of Soil Moisture, Phosphorus and Zinc Levels on the Growth Attributes of Potato, Greenhouse Conditions

براي بررسي تاثير سطوح رطوبت خاك، روي (Zn) و فسفر (P) بر ويژگي‏هاي رشد سيب‏زميني(Solanum tuberosum L.) رقم آگريا، آزمايشي به‏صورت فاكتوريل با طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي و با سه فاكتور كود Zn در سه سطح (0، 10 و 20 ميلي‏گرم Zn بر كيلوگرم خاك از منبع سولفات روي)، كود P در سه سطح (0، 30 و 60 ميلي‏گرم P بر كيلوگرم خاك از منبع مونوكلسيم فسفات) و رطوبت خاك در سه سطح (FC9/0 تا FC، FC7/0 تا FC8/0 و FC5/0 تا FC6/0) در شرايط گلخانه‏اي و يك خاك لومي‏رسي آهكي و با سه تكرار اجرا شد. ويژگي‏هاي تعداد ساقه و برگ، طول ساقه و برگ، شاخص كلروفيل، مقاومت روزنه‏اي، مقدار نسبي آب برگ و وزن خشك بخش هوايي اندازه‏گيري شد. نتايج نشان داد كه با افزايش شدت تنش كمبود آب ارتفاع ساقه، طول برگ، هدايت روزنه‏اي، وزن خشك بخش هوايي، مقدار نسبي آب برگ و شاخص‏كلروفيل برگ‌ها به‌طور معنا‏داري كاهش يافت (01/0 > P). با مصرف P تعداد برگ، طول ساقه، طول برگ، هدايت روزنه‏اي و وزن خشك بخش هوايي به‌طور معنا‏داري افزايش يافت. مصرف كود Zn سبب افزايش معنادار طول ساقه، طول برگ، شاخص كلروفيل، هدايت روزنه‏اي و وزن خشك بخش هوايي شد (01/0 > P). اثر متقابل رطوبت‏ خاك×P و رطوبت خاك×Zn بر هدايت روزنه‏اي و شاخص كلروفيل و اثر متقابل سه‌جانبه آن‏ها بر شاخص كلروفيل، هدايت روزنه‏اي و وزن خشك بخش هوايي معنادار شد (05/0 > P). اثرهاي متقابل دو‌جانبه Zn، P و رطوبت خاك از نظر ويژگي‏هاي بررسي‌شده عمدتاً سينرژيستي بود. به‏طور‌كلي، براي رشد مطلوب سيب‌زميني در خاك‏هاي مشابه، در شرايط آبياري كامل مصرف 20 ميلي‏گرم Zn و 30 ميلي‏گرم P بر كيلوگرم خاك و در شرايط تنش كمبود آب مصرف 20 ميلي‏گرم Zn و 60 ميلي‏گرم P بر كيلوگرم خاك مي‏تواند توصيه شود.

The present study was conducted to evaluate the combined effects of soil moisture as well as phosphorus (P) and zinc (Zn) levels on the growth attributes of potato (Solanum tuberosum L. cv. Agria). The investigation was arranged as a factorial one based upon randomized complete blocks design with Zn at three levels (0, 10 and 20mg Zn per kg of dry soil (as zinc sulfate)), P at three levels (0, 30 and 60mg per kg dry soil (as monocalcium phosphate)) and soil moisture at three levels (50-60% FC, 70-80% FC and 90-100% of FC), the experiments being replicated thrice. Such growth attributes of the potato crop as stem, leaf number and lengths, chlorophyll index, stomatal conductivity, Relative Water Content (RWC) as well as dry weight were assessed. The results revealed that the drought stress resulted in a significant decrease in stem and leaf length, stomatal conductivity, stem dry weight and RWC. Application of P significantly increased the leaf number, stem and leaf length, stomatal conductivity and stem dry weights. Application of Zn also, significantly affected the stem and leaf length, chlorophyll index, stomatal conductivity and stem dry weights. The P×soil moisture and Zn×soil moisture interaction effects were significant for the traits of stomatal conductivity and stem growth rate. The P×Zn×soil moisture interaction effect was significant for chlorophyll index, stomatal conductivity and stem dry weight. The results showed that the two way interactions of Zn, P and soil moisture were mainly synergistic on the above mentioned attributes. In total, to achieve the optimum growth of potato in similar soils, application of 20 mg Zn and 30 mg P per kg of dry soil would be recommended under normal irrigation conditions while at water deficit conditions application of 20 mg Zn and 60 mg P per kg of dry soil would be recommended.