شبيه سازي واكنش كشاورزان به سياست هاي قيمت گذاري و سهميه بندي آب آبياري (مطالعه موردي: شهرستان زابل)

Simulation of Farmers’ Response to Irrigation Water Pricing and Rationing Policies (Case Study: Zabol City)

با توجه به اينكه بخش كشاورزي بزرگ ترين مصرف كننده آب مي باشد، ارايه شيوه هاي جامع مديريت منابع آب و تدوين سياست‌هاي صحيح در جهت افزايش بهره وري آب در اين بخش لازم و ضروري به نظر مي رسد. به همين منظور، در مطالعه حاضر از يك مدل سازي اقتصادي براي شبيه-سازي پاسخ كشاورزان شهرستان زابل نسبت به سياست هاي قيمت گذاري و سهميه بندي آب آبياري استفاده شد. اين كار با بهره گيري از مدل توليد محصولات كشاورزي منطقه اي (SWAP) و برنامه ريزي رياضي مثبت (PMP) صورت گرفت. داده هاي موردنياز مربوط به سال 91-1390 بود كه با مراجعه مستقيم به ادارات ذي‌ربط در شهرستان زابل جمع‌آوري شد. نتايج نشان داد كه اعمال سياست هاي قيمت گذاري و سهميه بندي آب آبياري در شهرستان زابل منجر به كاهش مجموع سطح زيركشت محصولات زراعي به ميزان 54/9 و 14/5 درصد و كاهش ميزان آب مصرفي به ميزان 23/6 و 01/7 درصد نسبت به سال پايه مي شود. در پايان نيز، سياست سهميه بندي آب آبياري با توجه به صرفه‌جويي 9/18 ميليون مترمكعب آب، به عنوان راهكاري مناسب براي پايداري منابع آب شهرستان زابل پيشنهاد شد.

Considering that agricultural sector is the largest consumer of water, presenting integrated management for water resources and formulating effective policies to increase water productivity in this sector is essential. Therefore, using economic modeling , this study simulated the farmers’ responses to irrigation water pricing and rationing policies in Zabol city. To achieve the study purpose, the State Wide Agricultural Production Model and Positive Mathematical Programming were applied. The required data for the years 2010-2011 was collected by completing questionnaires and collecting data sets from the relevant agencies of Zabul city in personal attendance. The results showed that imposing irrigation water pricing and rationing policies in Zabol city leads to a reduction in the total cultivated area by 9/54 and 5/14 percent and a reduction in the water consumption by 6/23 and 7/01 percent, compared to the base year. Ultimately, irrigation water rationing policy, considering frugality of 18/9 million m3 of water, as the appropriate solution for the sustainability of water resources of Zabol city was proposed.