پژوهش‌ تكوين گل در ابريشم مصري (Caesalpinia gilliesii (Hook). Dietr) و مقايسه آن با ساير گونه‌هاي Caesalpinia

A study on the floral ontogeny in Caesalpinia gilliesii (Hook). Dietr and its comparison with other species of Caesalpinia

مطالعات مقايسه‌اي تكوين گل، صفات جديدي را براي بررسي‌هاي تبارشناختي فراهم مي‌آورد. چنين مطالعاتي در درك بهتر تكامل گل در زيرتيره‌هاي تيره باقلاييان مفيد واقع شده است. با وجود اين، اهميت داده‌هاي تكويني براي ارزيابي موقعيت سيستماتيكي گونه‌هاي مختلف يك جنس تاكنون نشان داده نشده است. در همين راستا، هدف از پژوهش‌ حاضر، ارايه مسير تكويني گل در گونه ابريشم مصري (Caesalpinia gilliesii (Hook). Dietr) به عنوان عضوي از زيرتيره ارغوان و مقايسه آن باتكوين گل در ساير گونه‌هاي بررسي شده اين جنس است. بدين منظور، جوانه‌هاي گل در سنين متفاوت جمع‌آوري شدند و در تثبيت‌كننده FAA تثبيت شدند. پس از 24 ساعت، نمونه‌ها شسته شدند و پس از فلس‌زدايي در اتانول 70 درصد، آبگيري آنها در محلول اتانول 95 درصد ادامه يافت. رنگ‌آميزي نمونه‌ها در محلول 5/0 درصد نيگروزين در اتانول خالص انجام شد. نتايج نشان مي‌دهد كه تفاوت بين مسيرهاي تكويني گل در گونه‌هاي مختلف جنس Caesalpinia برجسته است و عمدتاً در مراحل ابتدايي نمو ظاهر مي‌گردد. در گونه C. gilliesii تمامي حلقه‌ها با روندي تك‌جهتي آغازش مي‌يابند، به استثناي گلبرگ‌ها كه با الگوي دوجهتي ظاهر مي‌گردند. الگوهاي متفاوت آغازش كاسبرگ از جمله حالت مارپيچي، متمايل به حلقه‌اي و تك‌جهتي تغييريافته در ساير گونه‌هاي Caesalpinia گزارش شده است. بر خلاف ساير گونه‌هاي مطالعه شده از اين جنس، هم‌پوشاني در زمان آغازش حلقه‌هاي مختلف گل در گونه ابريشم مصري قابل مشاهده است. الگوي تك‌جهتي آغازش و هم‌پوشاني در زمان آغازش حلقه‌ها ويژگي‌هاي پيشرفته‌اي هستند كه گونه ابريشم مصري را از ساير گونه‌هاي مطالعه شده Caesalpinia متمايز مي‌سازد.

Comparative floral ontogeny provides new characters for phylogenetic studies. Such studies have been useful for better understanding of floral evolution within the subfamilies of Fabaceae. However, the significance of floral ontogenetic data for evaluation of systematic position among different species of a genus has not yet been demonstrated. The aim of this study was to present a complete ontogenetic pathway of Caesalpinia gilliesii, as a member of Caesalpinioideae and to compare the results with other studied species of the genus. For this purpose, flower buds of different ages were collected and fixed in FAA. After a fixation period of 24 h, the samples were rinsed, dissected in 70% ethanol and further dehydrated in 95% ethanol prior to being stained with 0.5% nigrosin black in ethanol. The results showed that differences between ontogenetic pathways of Caesalpinia species were prominent and mostly appeared early in development. In C. gilliesii all whorls initiated unidirectionally except for petals that appeared bidirectionally. Different orders of sepal initiation have been reported for other studied species including helical, tendency towards whorl and modified unidirectional. In contrast to other studied species, C. gilliesii showed overlap in the time of initiation between different whorls. Unidirectional order of initiation and overlap of organ initiation were both advanced characters that distinguished C. gilliesii from other studied species of Caesalpinia.