بررسي فلوريستيك و بوم‌شناختي رويشگاه سرو نوش (Platycladus orientalis) در منطقه فاضل‌آباد، استان گلستان

Floristic and ecologic characteristics of Fazelabad oriental Arbor-vitae (Platycladus orientalis) habitat, Golestan province

منطقه حفاظت شده سوركش فاضل‌آباد در استان گلستان با 223 هكتار در دامنه ارتفاعي 820 تا 1680 متري از سطح دريا واقع شده و يكي از زيستگاه‌هاي اصلي و شاخص درختچه ارزشمند سرو نوش يا سور (Platycladus orientalis) است. در بررسي فلوريستيك اين منطقه، 284 گونه از 212 جنس و 63 تيره‌ جمع‌آوري و شناسايي شد. تيره‌‌هاي Asteraceae، Poaceae و Papilionaceae به ترتيب با داشتن 42، 34 و 24 گونه بزرگترين تيره‌‌هاي گياهي هستند. از نظر شكل زيستي، همي‌كريپتوفيت‌ها (5/47 درصد) بالاترين شكل زيستي گياهان را در بر مي‌گيرند و پس از آن تروفيت‌ها، فانروفيت‌ها، كريپتوفيت‌ها و كامه‌فيت‌ها (به ترتيب با 2/29، 9/10، 4/7 و 9/4 درصد) در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. بررسي پراكنش جغرافيايي گياهي، غلبه عناصر سه منطقه‌اي اروپا-سيبري/ ايراني-توراني/مديترانه‌اي (8/24 درصد) را در منطقه نشان داد. همچنين، بر اساس تحليل شيب تغييرات تركيب پوشش گياهي منطقه بر مبناي نتايج تلفيقي تحليل تطبيقي قوس‌گيري شده (DCA) و تحليل همبستگي با استفاده از داده‌هاي تركيب پوشش گياهي و ويژگي‌هاي توپوگرافي تعداد 20 قطعه نمونه 100 متر مربعي كه با روش انتخابي در سطح كل منطقه نمونه‌برداري شده بود، مشخص شد كه عواملي همچون: ارتفاع از سطح دريا، شيب دامنه و شاخص گرمايي نقش موثري بر تغييرات تركيب پوشش گياهي منطقه دارند.

Soorkesh protected area is one of the main habitat of important Tertiary relict species Platycladus orientalis in Golestan province. The altitude of this area ranges from 820 to 1680 m a.s.l. with an area of 223 ha. In a floristic survey of the area, 284 species from 212 genera and 63 families were identified. Asteraceae (42 spp.), Poaceae (34 spp.) and Papilionaceae (24 spp.) were the largest families in terms of number of species. In the assessment of life form spectrum, the dominant life forms were hemicryptophytes (47.5%), followed by the therophytes (29.2%), phanerophytes (10.9%), cryptophytes (7.4%) and chamaephytes (4.9%). The flora was composed mostly of Euro-Siberian, Irano-Turanian, Mediterranean elements (24.8%). A combined analyses of DCA indirect gradient analysis and Pearson correlation analysis of vegetation data and topographical data of 20 relevés of 100 m2 indicated that altitude, slope inclination and heat index affect floristic composition of the area.