پديد آورندگان :
حسين پناهي، فرزاد نويسنده دانشگاه فردوسي مشهد,دانشكده كشاورزي; Hosseinpanahi, F , كافي، محمد نويسنده دانشگاه فردسي مشهد,دانشكده كشاورزي; Kafi, M
كليدواژه :
انرژي تجديدپذير , انرژي غيرمستقيم , انرژي مستقيم , انرژي غيرقابل تجديد
چكيده فارسي :
به منظور مقايسه مزارع توليد تجاري و سنتي سيب زميني (Solanum tuberosum L.) استان كردستان از نظر جنبه هاي مختلف مصرف انرژي مطالعه-اي طي سال هاي زراعي 87-1386 و 88-1387 در دشت دهگلان صورت گرفت. به اين منظور50 مزرعه از مزارع تجاري و 50 مزرعه از مزارع سنتي سيب زميني موجود در دشت دهگلان انتخاب و اطلاعات مربوط به نهاده هاي ورودي و عملكرد سيب زميني در قالب پرسش نامه هايي از كشاورزان مربوطه استخراج گرديد. نتايج نشان داد كه مقدار كل انرژي هاي ورودي در مزارع توليد تجاري و سنتي به ترتيب 67/93330 و 52/44279 مگاژول در هكتار بود. در مزارع تجاري سهم انرژي هاي مربوط به مواد شيميايي، سوخت هاي فسيلي و ماشين آلات، بذر، آب آبياري، كود دامي و نيروي انساني به ترتيب 5/42، 06/25، 40/15، 47/10، 34/4 و 76/1 درصد بود و اين مقادير براي مزارع سنتي به ترتيب 21/18، 51/27، 96/18، 28/26، 80/1 و 05/7 درصد محاسبه شد. حدود 47/21 درصد از كل انرژي هاي ورودي در مزارع تجاري جز انرژي هاي تجديدپذير شامل (نيروي انساني، بذر و كود دامي) بود كه اين ميزان در مزارع سنتي به 81/27 درصد افزايش يافت. مقادير كارايي مصرف انرژي، انرژي ويژه، بهره وري انرژي و انرژي خالص در مزارع تجاري به ترتيب 37/1، 62/2 مگاژول به ازا هر كيلوگرم، 38/0 كيلوگرم به ازا هر مگاژول و 07/34913 مگاژول در هكتار و در مزارع سنتي به ترتيب 41/1 و 55/2 مگاژول به ازا هر كيلوگرم، 39/0 كيلوگرم به ازا هر مگاژول و 91/18174 مگاژول در هكتار به دست آمد. در مجموع نتايج نشان داد كه پايداري توليد سيب زميني در مزارع تجاري عليرغم توليد عملكرد بالاتر در حد پايين تري است و اين مسيله لزوم تجديد نظر در ارتباط با مصرف نهاده هاي انرژي بر را ضروري مي سازد.
چكيده لاتين :
The purpose of this study was to determine used energy input and output analysis in commercial and traditional potato (Solanum tuberosum L.) production, in Kurdistans, Iran. For this purpose, the data were collected from 50 commercial and 50 traditional potato farms. Farms were selected based on random sampling methods and inquiries were conducted in a face-to-face interviewing from May 2008 up to August 2009. The results indicated that the total energy inputs for commercial and traditional farms were 93330.67 and 44279.52 MJ ha-1, respectively. In commercial system the share of agrochemicals, diesel fuel plus machinery, seed, irrigation water, farmyard manure, and human labor were 42.5, 25.06, 15.40, 10.47, 4.34 and 1.76%, respectively; while in traditional system the amount of mentioned items were 18.21, 27.51, 18.96, 26.28, 1.80 and 7.05%, respectively. About 21.47% of the used total energy inputs in commercial potato production were renewable energy (such as human labor, seeds and farmyard manure) that is increased up to 27.81% for traditional system. Mean energy use efficiency, specific energy, energy productivity and net energy of commercial system were 1.37, 2.62 MJ.kg-1, 0.38 kg.MJ-1 and 34913.07 MJ.ha-1, respectively and in traditional system the rate of mentioned parameters were 1.41, 2.55 MJ.kg-1, 0.39 kg.MJ-1 and 18174.91 MJ.ha-1, respectively.
