تأثير كاربرد سيليسيوم بر صفات فيزيولوژيكي و رشد گندم (Triticum aestivum L.) تحت شرايط تنش خشكي آخر فصل

Effect of silicon application on physiological characteristics and growth of wheat (Triticum aestivum L.) under drought stress condition

به‏منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف سیلیسیوم بر برخی صفات فیزیولوژیكی و رشد گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش خشكی آخر فصل، آزمایشی گلدانی در سال 1391 به صورت فاكتوریل در قالب بلوك‏های كامل تصادفی با سه تكرار اجرا گردید. در این آزمایش تیمارها شامل سطوح تنش خشكی آخر فصل (آبیاری پس از تخلیه 25، 50 و 75 درصد رطوبت قابل استفاده خاك) و سطوح سیلیسیوم (صفر، 10، 20 و 30 میلی‏گرم سیلیس خالص در كیلوگرم خاك) می‏باشد. نتایج نشان داد كه اثر خشكی بر تمام صفات مورد بررسی معنی‏دار بود، به طوری كه در اثر تنش میزان نشت الكترولیتی، مقدار پرولین، موم كوتیكول و غلظت سیلیسیوم برگ افزایش و فعالیت آنزیم سوپراكسید دیسموتاز، پتاسیم دانه و نسبت اندام هوایی به ریشه كاهش یافتند. تنش خشكی شدید بیشترین تأثیر را بر میزان نشت (افزایش 53 درصد) داشت. كاربرد سیلیسیوم نیز به جز نسبت اندام هوایی به ریشه تمام صفات مورد بررسی را تحت تأثیر خود قرار داد، به نحوی كه كاربرد 30 میلی‏گرم سیلیسیوم سبب كاهش 5/22 درصدی میزان نشت و افزایش پرولین، فعالیت آنزیم سوپراكسید دیسموتاز، موم موتیكول، غلظت پتاسیم دانه و سیلیسیوم برگ به ترتیب 25، 8/12، 21، 17 و 30 درصد نسبت به شاهد گردید. به‏طوركلی، نتایج نشان داد كه تأثیر مثبت سیلیسیوم بر گندم در شرایطی كه گیاه تحت تنش قرار داشت بسیار بیشتر از شرایط بدون تنش است.

In order to investigate the effect of silicon application on some physiological characteristics and growth of Wheat (Triticum aestivum L.) under late drought stress condition, an experiment was conducted at the Agriculture and Natural Resources University of Ramin, Khuzestan during year 2012. The experiment was conducted in the open environment as factorial randomized complete block design with three levels of drought stress (irrigation after 25, 50 and 75% depletion of available water content) as the first factor and four levels of silicon (0, 10, 20 and 30 mg Si.kg-1 soil) as the second factor with three replications. The results showed that drought stress imposed a negative significant effect on all traits. The drought stress led to increased electrolyte leakage and proline content, cuticular wax, leaf silicon concentration, superoxide dismutase activity (SOD) and grain potassium were decreased. The severe drought stress has most effect on electrolyte leakage (up to 53%). The application of silicon except the shoot/root parameter, on all characters have been affected so that application of 30 mg Si.kg-1 soil led to decrease electrolyte leakage up to 22.5% and increased SOD activity, proline content, cuticular wax grain K and flag leaf Si concentration, 25, 12.8, 21, 17 and 30% compared to control, respectively. In general, the results showed a positive effect of silicon on wheat plant under stress conditions that were higher than no stress condition.