اثر دما و عمق آب بر خصوصيات جوانه زني ارقام مختلف برنج (Oryza sativa L.) و سوروف (Echinochloa crus-galli L.)در شرايط آزمايشگاه

Effect of water depth and temperature on germination characteristics of rice and barnyard grass in the laboratory conditions

واكنش جوانه زنی گیاهان زراعی به شرایط مختلف محیطی یكی از مهمترین عوامل تعیین كننده قابلیت این گیاهان در رقابت با علف های هرز می‏باشد. به منظور بررسی تأثیر عمق آب و دماهای مختلف بر خصوصیات جوانه زنی ارقام مختلف برنج (Oryza sativa L.) و علف هرز سوروف (Echinochloa crus-galli L.) مطالعه ای به صورت فاكتوریل بر پایه طرح كاملاً تصادفی در چهار تكرار در آزمایشگاه بذر دانشكده كشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1388 انجام گرفت. عوامل مورد مطالعه شامل عمق آب (شاهد، 2، 4، 6، 8 و 10 سانتی متر) و دما (10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد) و ارقام برنج خزر، هاشمی، دمسیاه و نیز علف هرز سوروف بود. براساس نتایج حاصله بهترین واكنش در خصوصیات مربوط به جوانه زنی هر سه رقم برنج و سورف به دما در تیمار30 درجه سانتی گراد بدست آمد، روند واكنش به دما دارای یك روند صعودی از دمای10 تا 30 درجه سانتی گراد بود ولی با افزایش دما به بیش از این میزان روند نزولی به خود گرفت. افزایش عمق آب باعث كاهش درصد و سرعت جوانه زنی تمام ارقام مورد استفاده شد، ولی مقاومت ارقام برنج به افزایش عمق آب بیش از علف هرز سوروف بود.

Response of seed germination of a crop to different environmental conditions is one of the most important determination factors to indicate its ability in competition with weeds. In order to evaluate the effects of water depth and temperature on the germination of different varieties of rice and barnyard grass, an experiment was conducted in the Seed Laboratory, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, as a factorial design based on a Complete Randomized Blocks in four replications of 25 seeds. First factor was water depth in six levels (0, 2, 4, 6, 8, and 10 cm), second factor was temperature in seven levels (10, 15, 20, 25, 30, 35 and 40 oC), and third one was different cultivars (Khazar, Hashemi and Domsiah) and barnyard grass. According to the results the best germination characteristics of all rice varieties and barnyard grass obtained at 30 oC. With increasing temperature up to 30oC germination increased. However, temperatures above 30oC reduced the germination. Increasing water depth lead to reduce the speed and percentage of germination in all varieties, But the effect of water depth on the germination of rice varieties was lower than the barnyard grass.